آیین نامه تشکلهای اسلامی دانشگاهیان
شماره 2065 .دش 1378.6.24
(مصوب جلسه 448 مورخ 1378.6.9 شورای عالی انقلاب فرهنگی)
مقدمه :
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی هر جامعه معرف و مبین بالاترین سطح تفکر و علم آن
جامعه محسوب می‌شود و اصول جهان بینی و نظام اعتقادی و‌ارزشی جامعه را در خود
متجلی می‌سازند و با تربیت متفکران و دانشمندان و مدیران آینده، در جهت بخشیدن به
حرکتهای گوناگون فکری، اعتقادی،فرهنگی و سیاسی جامعه مؤثر واقع می‌شوند. از اینجا
می‌توان گفت که دانشگاههای مختلف جهان، علاوه بر اشتراکاتی که به اعتبار دانشگاه
بودن، با‌یکدیگر دارند به اعتبار تعلق به جوامعی با بینشها و ارزشهای مختلف واجد
خصوصیاتی هستند که آنها را از یکدیگر متفاوت ومتمایز می‌سازد.
جامعه ایرانی که در انقلاب اسلامی خود با رویکردهای الهی و معنوی، جهان بینی و
نظام ارزشی اسلام را مبنای شئون گوناکون خود قرار داد، خواهان‌آن است که
دانشگاههای متناسبی با مبانی و ارزشهای اسلامی داشته باشد تا هم بتواند در آن
دانشگاهها از مبانی و معیارهای خودآگاهی و شناخت‌دقیق‌تر و ژرف‌تر حاصل کند و هم
با تربیت متفکران و مدیران بر وفق آن مبانی و معیارها، به ترویج و تعمیم آنها در
کل جامعه مبادرت نماید. ایفای‌چنین رسالت مهمی نیازمند تلاش و کوشش سازمان یافته
دانشگاهیان در پرتو نظم و انظباط و قانونمندی است. آیین نامه حاضر بر مبنای چنین
تفکری،با نظر به اصول عمومی و اختصاصی حاکم بر دانشگاهها بر اساس مصوبه شورای
عالی انقلاب فرهنگی و به منظور توسعه و تشویق فعالیتها و حمایت‌از حقوق سیاسی و
اجتماعی دانشگاهیان در چار چوب قوانین موضوعه کشور تدوین گردیده است.
فصل اول: کلیات و تعاریف
ماده 1 – در این آیین نامه تعاریف زیر مورد نظر است:
1 -1 – دانشگاه: به هریک از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی اعم از دولتی
و غیر دولتی اطلاق می‌شود.
تبصره: هرمرکز یا واحد دانشگاهی وابسته به دانشگاههای دولتی در دیگر شهرها و نیز
هر واحد دانشگاه غیر دولتی در این آیین نامه همانند دانشگاه‌محسوب می‌شود.
2 – 1 – دانشگاهیان: عبارت از دانشجویان واعضای هیأت علمی دانشگاه می‌باشد.
3 – 1 – تشکل اسلامی: جمعیت مرکب از دانشگاهیان است که پس از دریافت مجوز رسمی
فعالیت از مرجع ذی صلاح (هیأت نظارت دانشگاه -مصرح در فصل سوم این آیین نامه)در
جهت تحقق اهداف اسلامی و ارزشهای انقلاب و نظام اسلامی مصرح در چهار چوب قانون
اساسی و این ایین‌نامه فعالیت می‌نماید.
4 – 1 – عضو: به هریک از دانشگاهیان که نسبت به ثبت نام خود برای عضویت در یکی از
تشکلهای اسلامی اقدام نموده و پذیرفته شده است اطلاق‌می‌شود. (عضویت به منزله
موافقت با اساسنامه تشکل است).
تبصره: هرفرد تنها می‌تواند در زمان واحد در یک تشکل اسلامی عضویت داشته باشد و
درغیر این صورت عضویت مؤخر قابل قبول است.
ماده 2 – محدوده فعالیت:
هرنوع فعالیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تشکلهای اسلامی در حدود اساسنامه تشکل در
داخل دانشگاه و در چارچوب ضوابط و مقررات دانشگاه‌و این آیین نامه و سایر قوانین
موضوعه کشور مجاز است.
تبصره: برای هر گونه فعالیت در خارج از دانشگاه، تشکلها موظفند طبق قانون احزاب
مجوز فعالیت دریافت دارند.
1 – 2 – برگزاری سخنرانی، تجمع، راهپیمایی، میزگرد، تریبون آزاد و نصب تابلوهای
تشکلهای دانشجویی با ارائه مجوز از هیأت نظارت دانشگاه‌امکان‌پذیر است.
تبصره 1: انتشار هر نوع نشریه‌ای به استثنای نشریات علمی دانشگاهی با مجوز شورای
فرهنگی دانشگاه صورت میگیرد.
تبصره 2: شورای فرهنگی دانشگاه در صورت مغایرت هرنوع فعالیت فرهنگی، سیاسی و
اجتماعی با مصالح دانشگاه، ضوابط شرعی و ارزش‌های‌انقلاب اسلامی، مراتب را به
ریاست دانشگاه اعلام می‌نماید و رییس دانشگاه موظف است در صورت اعلام شورای فرهنگی
و یا مشاهده موارد خلاف‌از آنها جلوگیری کند.
فصل دوم :تشکلها :
ماده 3 – تشکلها با طی مراحل زیر تأسیس می‌گردند:
1- 3 – حداقل 5 نفر از دانشجویان یا 3 نفر از اعضای هیأت علمی با داشتن شرایط زیر
می‌توانند به عنوان‌هیأت مؤسس با ارائه نام مشخصی برای‌تشکل، تقاضای صدور پروانه
فعالیت نمایند:
الف. اعتقاد و التزام عملی به اسلام، ولایت مطلقه فقیه و قانون اساسی.
ب. برخورداری از حسن شهرت و اخلاق اسلامی و حداقل دو نیم سال تحصیلی اشتغال به
تحصیل در دانشگاه مزبور برای تشکلهای دانشجویی و‌حداقل دو سال استخدام رسمی
آزمایشی در دانشگاه مزبور برای تشکلهای اعضای هیأت علمی .
2 – 3 – کسانی که به موجب ماده 7 قانون فعالیت احزاب، جمعیت‌ها و انجمن‌های سیاسی
و صنفی از حق تأسیس جمعیت و حزب سیاسی و یا‌شرکت در هیأت رهبری آن محرومند
نمی‌توانند به عنوان هیأت مؤسس تقاضای صدور پروانه برای ایجاد تشکل در مراکز آموزش
عالی نمایند.
3 – 3 – درصورت تأیید صلاحیت حداقل لازم اعضای هیأت مؤسس (موضوع بند 1 – 3) و
تأیید نام تشکل، هیأت نظارت دانشگاه حداکثر ظرف‌پانزده روز کاری موافقت اصولی با
تأسیس تشکل را صادر می‌نماید.
4 – 3 – هیأت مؤسس مکلف است حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ دریافت موافقت اصولی
فهرست اسامی اعضا و اساسنامه را به هیأت نظارت‌تسلیم نماید. درغیر این صورت در
خواست تأسیس کان لم یکن تلقی می‌شود.
تبصره: التزام به قانون اساسی، ولایت مطلقه فقیه، قوانین موضوعه کشور و آیین
نامه‌های مصوب بایستی مصرحاًدر اساسنامه تشکل آمده باشد.
5 – 3 – هیأت نظارت پس از دریافت فهرست اسامی اعضاء (در حد نصاب لازم حداکثر ظرف
دو ماه نسبت به بررسی و تصویب اساسنامه و صدور‌مجوز برای تشکل واجد شرایط اقدام
می‌نماید.
6 – 3 – هیأت نظارت موظف است در صورت عدم تصویب اساسنامه، مراتب را به طور کتبی با
ذکر دلایل و مستندات به متقاضیان اعلام نماید و‌متقاضیان می‌توانند ظرف مدت یک ماه
ضمن تأمین نظر هیأت نظارت تقاضای تجدید نظر نمایند.
تبصره 1. درصورت امتناع هیأت نظارت دانشگاه از صدور پروانه و یا اعتراض هیأت مؤسس
تشکل به نظرات درباره اساسنامه تشکل، هیأت مؤسس‌می‌تواند اعتراض خود را به هیأت
نظارت مرکزی (موضوع ماده 5 این آیین نامه) ارسال نماید و هیأت نظارت مرکزی موظف
است ظرف حداکثر مدت‌دو ماه نسبت به اعتراض واصله رسیدگی و اعلام نظر نماید.
تبصره 2. هرنوع تغییر در اساسنامه منوط به تأیید هیأت نظارت دانشگاه می‌باشد.
7 – 3 – حد نصاب تعداد اعضای تشکلهای دانشجویی با احتساب هیأت مؤسس 3درصد کل
دانشجویان آن دانشگاه و حداقل 50 نفر می‌باشد.
8 – 3 – حد نصاب تعداد اعضای تشکلهای هیأت علمی با احتساب هیأت مؤسس 5 درصد کل
اعضای هیأت
علمی آن دانشگاه و حداقل 10 نفر می‌باشد.
فصل سوم – نظارت:
ماده 4 – به منظور حمایت از حقوق سیاسی و اجتماعی دانشگاهیان و انجام وظایف
مقرردر این آیین نامه، هیأت نظارت در هر دانشگاه با ترکیب و‌شرح وظایف زیر تشکیل
می‌شود:
1 – 4 – ترکیب هیأت نظارت دانشگاه:
الف. رییس دانشگاه ( رییس هیئت)
ب. مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه.
ج – نماینده وزارت فرهنگ و آموزش عالی یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا دانشگاه
آزاد اسلامی حسب مورد.
2 – 4 – وظایف هیأت نظارت دانشگاه:
الف. بررسی اساسنامه و صلاحیت اعضای مؤسس تشکلهای اسلامی.
ب. اعلام موافقت اصولی و صدور پروانه فعالیت برای تشکلهای اسلامی.
ج. صدور مجوز انجام فعالیت تشکلها.
د. نظارت برحسن اجرای انتخابات تشکلهای اسلامی.
هـ – رسیدگی به تخلفات تشکلها بر اساس آیین نامه مربوط.
و. رسیدگی به شکایات واصل شده از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی در ارتباط با فعالیتهای
تشکلهای اسلامی.
ز. توقف و یا لغو پروانه فعالیت تشکلهای اسلامی.
ماده 5. به منظور انجام وظایف مقرر در این آیین نامه، هیأت نظارت مرکزی در
وزارتخانه‌های فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش‌پزشکی و دانشگاه آزاد
اسلامی با ترکیب و شرح وظایف زیر تشکیل می‌شود:
1 – 5 – ترکیب هیأت نظارت مرکزی:
الف – وزیر یا رییس دستگاه.
ب – رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها.
ج – یکی از معاونان وزیر یا رییس دستگاه به انتخاب وی.
د – یک نفر از رؤسای دانشگاهها حسب مورد.
هـ – نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی.
2 – 5 – وظایف هیأت نظارت مرکزی:
الف – رسیدگی نسبت به درخواستهای تجدد نظر در تصمیمات هیأت نظارت دانشگاههاو
تخلفات آنها حداکثر ظرف مدت دوماه .
ب – تدوین و تصویب دستورالعمل‌های اجرایی این آیین نامه حسب مورد.
ج – تدوین و تصویب آیین نامه رسیدگی به شکایات و تخلفات تشکلهای اسلامی و
آیین نامه فوق در 5 ماده و 8 تبصره در جلسه 448 مورخ 1378.6.9 شورای عالی انقلاب
فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ تصویب، آیین نامه‌های‌مغایر باآن ملغی می‌شود.
رییس جمهور و رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی – سیدمحمد خاتمی
