سند دانشگاه اسلامی
(مصوب ۷۳۵ جلسه مورخ 25/۰۴/1392 شوراي عالي انقلاب فرهنگي)
مصوبه «سند دانشگاه اسلامي» كه در جلسه ۷۳۵ مورخ 25/4/1392 شوراي عالي انقلاب فرهنگي و براساس مصوبه شوراي اسلامي شدن دانشگاهها و مراكز آموزشي به تصويب رسيده است، به شرح ذيل براي اجرا ابلاغ مي‌شود:
مقدمه
دانشگاهها و مراكز آموزش عالي هر جامعه، معرّف بالاترين سطح از تفكر و علم آن جامعه محسوب مي‌شوند و اصول جهان‌بيني و نظام اعتقادي و ارزشي جامعه را در خود متجلّي ميسازند و با تربيت متفكران و دانشمندان و مديران آينده در جهت بخشيدن به حركتهاي گوناگون فكري، اعتقادي، فرهنگي و سياسي جامعه مؤثر واقع مي‌شوند. از اينجا مي‌توان گفت كه دانشگاه‌هاي مختلف جهان، علاوه بر اشتراكاتي كه به اعتبار دانشگاه بودن، با يكديگر دارند، به اعتبار تعلق به جوامعي با بينش‌ها و ارزش‌هاي مختلف، واجد خصوصياتي هستند كه آنها را از يكديگر متمايز مي‌سازد. جامعه ايراني كه در انقلاب اسلامي با رويكرد الهي، جهان‌بيني اسلامى را مبناي شئون گوناگون زندگي خود قرار داد، خواهان آن است كه آموزش عالىِ متناسب با مباني و ارزش‌هاي اسلامي داشته باشد تا با تربيت متفكران و مديران بر وفق آن مباني و معيارها، به ترويج و تعميم آنها در جامعه اسلامى مبادرت ورزد. احياى هويت تمدنى و پيشرفت جمهورى اسلامى، مستلزم رشد متوازن و همه جانبه ابعاد علمى، فرهنگى، سياسى و اجتماعى كشور است كه در مسير تعالى آن، آموزش عالى كشور نقش پيشران و موتور محركه را برعهده خواهد داشت.
پيرو بيانات رهبر انقلاب و براساس مصوبه جلسه ۴۰۲ مورخ ۱۴/۵/۷۶ شوراي عالي انقلاب فرهنگي، شوراي اسلامي شدن مراكز آموزشي به‌منظور تدوين، راهبري و نظارت بر حُسن اجراى سياستهاي لازم براي اسلامي شدن دانشگاهها و مراكز آموزشي باعنايت به ديدگاه‌هاي مقام معظم رهبري تشكيل شد. بر اساس آيين نامه شوراي اسلامي شدن دانشگاهها و مراكز آموزشى، مصوب جلسه ۴۲۴ مورخ ۱۳/۵/۱۳۷۷ شوراي عالي انقلاب فرهنگي، تدوين و پيشنهاد سياست‌ها و راهبردهاى مرتبط با اسلامي شدن اولويت اصلى شورا قرار گرفت. براي تحقق اين منظور، شورا به نقد و ارزيابي دقيق اقدامات و فعاليت‌هاي گذشته در مورد اسلامي شدن دانشگاه ها پرداخته و با شناسايي نقاط قوت و ضعف، زمينه‌هاي فكري و مطالعاتي لازم براي سياستگذاري دقيق و اصولي و برنامه‌ريزي جامع و واقع‌بينانه را فراهم آورد كه نتيجه آن تدوين «سند دانشگاه اسلامي»[۱] در سال ۷۷ گرديد.
بنابراين فرايند اسلامى سازى دانشگاهها پيشينه‌اى بيش از يك دهه دارد و شايد بتوان گفت اولين سند مدون ملى در راستاى تحقق آرمان انقلاب اسلامى است كه با مشاركت صاحب‌نظران حوزوى و دانشگاهى، تدوين گرديد. پس از گذشت بيش از يك دهه تلاش و تدبير مديران و مجريان وزارتين علوم، تحقيقات و فناورى، بهداشت، درمان و آموزش پزشكى و دانشگاه آزاد اسلامى در اجراي سياستهاي مصوب سند اوليه دانشگاه اسلامي و بررسى آسيب شناسانه مفاد و محصول سند در بازه زماني سال‌هاي ۸۹-۷۷ و برخوردارى از بلوغ و بالندگى علمى- مديريتى كشور در عرصه تدوين اسناد كلان ملي و با عنايت به مراعات اقتضائات و شرايط معاصر جامعه اسلامى، ضرورت به روزسازى سند و تعيين نسبت و مناسبات آن با اسناد فرادستى و پيرامونى جهت استفاده بهينه از ظرفيت ملى براى دستيابى به اهداف، در مسير اسلامى سازى دانشگاهها بر متوليان امر محرز گرديد. برهمين اساس در پى تأكيد دبير شوراى عالى انقلاب فرهنگى و مصوبه جلسه۲۱۲ مورخ 18/12/1389 اسلامى شدن دانشگاهها، دبيرخانه شورا در سال ۹۱ مأموريت بازنگرى و به‌روزرسانى سند را ذيل راهبرد كلان «نهادينه كردن نگرش اسلامى به علم و تسريع در فرايندهاى اسلامى شدن نهادهاى آموزشى و پژوهشي» و راهبردهاي كلان مرتبط «۱۰، ۸، ۶، ۲» نقشه جامع علمى كشور با نگرشى نظام واره به ابعاد (فرهنگى- تربيتى، آموزشى، پژوهشي، فناوري و مديريتي) دانشگاه اسلامي[۲] به انجام رساند.
بنابراين با استفاده از تجربيات گذشته و آينده پژوهى با طراحي و رويكردهاي علمي و تحليلي با تشكيل كارگروه‌هاي چهارگانه تخصصي و همكاري صميمانه وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، دانشگاه آزاد اسلامي، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، جهاد دانشگاهي، كميسيون حوزوي، شوراي فرهنگي- اجتماعي زنان و با مشاركت فعال نخبگان و كارشناسان دانشگاهي و حوزوي و مشاركت دانشگاه‌هاي كشور ازطريق ارتباطات مستقيم و مجازي سند مذكور همسو با اسناد فرادستي تدوين گرديد[۳] و در جلسات فشرده به تصويب شوراي اسلامي شدن دانشگاهها و مراكز آموزشي رسيد.
فصل اول: مأموريت
دانشگاهها و مراكز آموزش عالي هر جامعه نماد بالاترين سطح علم و فرهنگ آن جامعه محسوب مي‌شوند؛ بنابراين آموزش عالى كشور بايستي، مبدأ تحولات علم و فرهنگ باشد. احياى هويت تمدنى و پيشرفت جمهورى اسلامى، مستلزم رشد متوازن و همه جانبه ابعاد علمى، فرهنگى، سياسى و اجتماعى كشور است كه در مسير تعالى آن، آموزش عالى كشور نقش پيشران و موتور محركه را برعهده خواهد داشت.
آموزش عالى كشور رسالت‌هاى مختلفى در ابعاد فرهنگي- تربيتى، آموزشى، پژوهش و فناورى و مديريتي بر عهده دارد كه بايستي آنها را به صورت نظام واره لحاظ نمود كه مهم‌ترين آنها عبارتند از:
– تربيت متخصصين متعهد، خلاق، متخلق، ماهر و كارآفرين
– توليد، انتقال و انتشار علم و فناورى در خدمت نيازهاى جامعه اسلامى
– ساختارى كارامد و اثربخش با تعامل سازنده و اثرگذار در سطوح ملى، منطقه‌اى و فراملى
فصل دوم: اصول و مباني
۱) حاكميت اصول اعتقادي، احكام و اخلاق اسلامي در تمامي ابعاد دانشگاه
نهادينه سازى اصول، معارف، شريعت و اخلاق اسلامي و توجه به فرهنگ امامت، ولايت و انتظار در تمامى ابعاد دانشگاه اسلامى.
۲) خردورزي و عقلانيت
تقويت عقلانيت، خرد ورزي و خلاقيت در ميان دانشگاهيان در پرتو تعاليم اسلامي و توجه به همسويى مفاهيم وحياني، عقلاني و تجربي.
۳) قدسى بودن علم و محيط هاى علمى
توجه به قداست علم و فضاى آموزش عالى و تلقى عبادت از تعليم و تعلم و تكريم عالم و متعلم.
۴) تقدم تزكيه بر تعليم
اولويت دادن به تربيت و تهذيب روحي و تعالي معنوي سرمايه انساني دانشگاه و محوريت داشتن تزكيه در محتواي آموزشي و پژوهشي و تنظيم ساختارهاي دانشگاه.
۵) تعهد به آرمانهاي انقلاب اسلامي
برخوردارى از بينش و بصيرت دينى و سياسى و ايفاى نقش در عرصه هاى مختلف و حضور فعال در صحنه و تقويت دلبستگى به نظام و وفادارى به ارزش‌ها و صبر و پايدارى درجهت تحقق آرمان هاى انقلاب اسلامي.
۶) جهاد علمى و ارتقاى اعتماد به نفس ملى و توليد علم نافع و توسعه نهضت نرم‌افزارى
ارتقاء خودباورى علمى و رهايى از وابستگى علمى، توليد و توسعه علم نافع، كارامد و بومى در جهت تأمين آرمان‌هاى نظام به منظور پيشرفت و خودكفايى علمى- فناورى و ترويج آزادانديشي و تضارب آراء در ميان دانشگاهيان.
۷) تقدم منافع ملى و مصالح عمومى بر منافع فردى و گروهى و اهتمام بر وحدت ملي
مقدم داشتن منافع نظام بر منافع شخصى و گروهى و ايفاى نقش مؤثر دانشگاه در حفظ مصالح نظام و تأمين منافع عمومى و وحدت ملى و در خدمت جامعه بودن دانشگاهها.
۸) تمدن‌سازى دانشگاهها
توليد دانش و فرهنگ تمدنى با رويكرد اسلامى و آينده‌پژوهانه و تأثيرگذار و الگو براى دانشگاه‌هاى جهان و احراز مرجعيت علمى.
۹) وحدت حوزه و دانشگاه
وحدت در هدف و تعامل و همكاري همه جانبه؛ علمي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي و هنرى حوزه و دانشگاه.
۱۰) عدالت محورى در تمامى شئون دانشگاه
توزيع و بهره‌مندي عادلانه از امكانات آموزش عالي در نظامات چهارگانه با تأكيد بر عدالت آموزشى.
۱۱) تعادل و هماهنگي در نظامات چهارگانه دانشگاه
ايجاد توازن هدفمند و يكپارچگى در نظام‌هاى چهارگانه دانشگاه؛ فرهنگي- تربيتى، آموزشى، پژوهشى- فناوري و مديريتى.
۱۲) ارتقاء جايگاه هدايتگر خانواده در تعالى بخشى علمي و فرهنگي دانشجويان
تقويت بنيان خانواده و گزينش بومى با تأكيد بر مسئوليت پايان ناپذير خانواده در امر تعليم و تربيت با احترام به هويت دانشجو.
۱۳) اعتلاي فرهنگى فضاي عمومي دانشگاه
انضباط بخشى و اعتلاى فرهنگى- تربيتى فضاى عمومى دانشگاهها و رعايت شئونات محيط علمى و تعظيم شعائر در دانشگاهها براساس فرهنگ اسلامى.
۱۴) اهتمام به ملازمات پيوستگى دو نظام آموزش عالى و آموزش عمومى
ايجاد پيوستگى در سياست‌گذارى و برنامه‌ريزى ميان دو دورة آموزش عمومى و آموزش عالى به‌منظور تداوم فرايند فعاليت‌هاى تعليم و تربيت.
فصل سوم: چشم انداز نظام آموزش عالى در افق ۱۴۰۴
«برخورداری از دانشگاهها و پژوهشگاه‌هاى پيشگام در عرصه توليد دانش تمدنى و تبيين و توسعه فرهنگ جهانى اسلام و پيشتاز در گسترش مرزهاى دانش و علوم كاربردى و كارامد مبتنى بر نگرش وحيانى به منظور كسب مرجعيت علمى و فرهنگى در منطقه و جهان اسلام و داراى اساتيد عالم، متدين، عدالتخواه و آزادانديش تربيت‌يافته در مكتب اسلام و انقلاب، مسئوليت‌پذير در عرصه هاى سياسى، اجتماعى و اقتصادى با توانايى تربيت متخصصانى متدين و متعهد و دانشمندانى برتر».
دانشگاه اسلامى در افق ۱۴۰۴ با اتكال بر قدرت لايزال الهى و در راستاى احياى تمدن اسلامى- ايرانى داراى چشم‌اندازهاى بخشى ذيل خواهد بود:
۱- چشم‌انداز فرهنگى- تربيتي:
«خردورز، آزادانديش و خلاق»، «با اعتماد به نفس علمى و ملى بالا و تأمين كننده استقلال علمى و خودكفايى كشور»، برخوردار از «هويت تمدن‌ساز اسلامى- ايرانى»، «الهام‌بخش در جهان اسلام»، «متعهد به آرمانهاي انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي»، «پرورش‌دهنده نخبگانى عالم، معتقد، متشرع و متخلق و مهذب» و «تجلي‌بخش الگوي سبك زندگي اسلامي- ايراني».
۲- چشم‌انداز آموزشي:
«برخوردار از اساتيد عالم، متدين، انقلابى، محقق و مولد علم نافع، كارامد و منطبق بر آموزه‌هاى دينى و وحيانى، عدالتخواه و آزادانديش تربيت‌يافته در مكتب اسلام و انقلاب، مسئوليت‌پذير در عرصه‌هاى سياسى، اجتماعى و اقتصادى با توانايى تربيت دانش‌آموختگانى متخصص، متعهد، خلاق و كارآفرين، توليدكننده محتواى آموزشى منطبق بر دين، عدالت محور، معتقد به نورانيت و قدسيت علم و تكريم عالم و متعلم».
۳- چشم انداز پژوهش و فناوري:
پيشتاز در عرصه «توليد و گسترش مرزهاى دانش و علوم كاربردى و كارآمد مبتنى بر آموزه‌هاى دينى و وحياني» با «مرجعيت علمى و فرهنگى در جهان اسلام» و «پيشتاز نهضت نرم‌افزاري» با توانايي جذب و تربيت محققانى نوآور و توانمند در حل و تحليل چالش‌هاى علمى و بين‌المللى و دانشمندانى برتر در عرصه‌هاى مورد نياز كشور و منطقه و متعامل با حوزه.
۴- چشم انداز مديريتي:
«متوازن و نظاممند»، «عدالت‌محور و كارامد»، «درخدمت مصالح عمومي و منافع ملي»، «كارآفرين، ارتقاءدهنده بعد علمي، مهارتي و اخلاقي سرمايه‌هاي انساني»، «داراي شاخص و استانداردهاي بومي» و «پويا و با نشاط».
فصل چهارم: اهداف كلان[۴]
۱) تعميق و نهادينه‌سازى معارف و آموزه‌هاى اسلامى در دانشگاهها
۲) تحقق آرمان ها و ارزش‌هاي انقلاب اسلامي
۳) توليد دانش تمدنى بويژه علوم انساني- اسلامى
۴) تعميق خردورزى و عقلانيت و تقويت روحيه آزادانديشى و خلاقيت در دانشگاهها
۵) دستيابى دانشگاهها به اقتدار علمى، فرهنگى و اقتصادى در جهان اسلام و منطقه
۶) توسعه عدالت آموزشى با توجه به آمايش سرزمين
۷) توسعه تعامل علمى در عرصه‌هاى بين‌المللى و دستيابى به مرجعيت علمى و فرهنگى در منطقه و جهان اسلام
۸) گسترش تعامل حوزه و دانشگاه
۹) تحقق سبك صحيح زندگي اسلامي
۱۰) ارتقاى مستمر و نظاممند بعد علمى، مهارتى و اخلاقى دانشگاهيان
۱۱) مشاركت حداكثرى دانشگاهها در تمدن‌سازى نوين اسلامى
۱۲) احياء و ارتقاي نقش خانواده در فرايند تعليم و تربيت
فصل پنجم: نظام فرهنگى- تربيتى
راهبرد۱: تبيين و طراحى نظام جامع فرهنگي- تربيتى دانشگاهها مبتني بر آموزههاي اسلامي و هماهنگي ديگر نظامات[۵] دانشگاهي با آن
اقدامات:
۱-۱- طراحي، تدوين و تحقق نظام جامع فرهنگي تربيتي براساس مباني، اصول، اهداف، مراحل و روش‌هاي فرهنگ و تربيت اسلامي
۲-۱- تدوين آيين‌نامه هماهنگ‌كننده و انسجام‌بخش ديگر نظامات دانشگاهي با نظام جامع فرهنگي-تربيتي در محيط دانشگاه
۳-۱- ايجاد جايگاه سازمانى مناسب و كارآمد براي تحقق نظام جامع فرهنگي- تربيتي در دانشگاهها متناسب با محيط دانشگاه.
راهبرد۲: بازنگرى و تبيين فلسفه تعليم و تعلم و متعالي‌سازي انگيزه تدريس و تحصيل در دانشگاهيان
اقدامات:
۱-۲- بازتدوين فلسفه تعليم و تعلم
۲-۲- تدوين فلسفه تعليم و تعلم ناظر به رشته‌هاي مختلف دانشگاهي
۳-۲- گفتمان سازى فلسفه تعليم و تعلم
۴-۲- الگوسازي از شخصيت‌ها و مفاخر علمي- فرهنگى كشور.
راهبرد۳: تبيين و طراحي نظام رتبه‌بندى فرهنگي- تربيتى اسلامي دانشگاهها به‌منظور ايجاد فضاى رقابتى
اقدامات:
۱-۳- طراحي، تدوين و بهينه‌سازى مؤلفه‌ها، شاخصها، ساختار و كاركرد نظام رتبه‌بندى فرهنگي- تربيتى با نگرش اسلامى
۲-۳- تدوين آيين‌نامه رتبه‌بندى فرهنگي- تربيتى دانشگاهها و بازتعريف تخصيص بودجه و ظرفيت‌هاى دانشگاهها براساس آن
۳-۳- ايجاد نهاد رتبه‌بندى و نظارت و ارزيابى دانشگاهها در سطح ملى به صورت فرادستگاهى در جهت افزايش فضاى رقابتى ميان دانشگاهها.
راهبرد۴: تبيين نقش تربيتى و اخلاقى استادان و تكريم مقام ايشان
اقدامات:
۱-۴- تدوين شاخص‌هاي تكريم و فرايند شناسايي و انتخاب اساتيد الگو
۲-۴- تجليل از اساتيد منتخب علمي، فرهنگي و سياسي درمحيط دانشگاه
۳-۴- ترغيب اساتيد به مشاركت در فعاليت‌هاي فرهنگي- تربيتي و اجتماعي
۴-۴- ترويج نقش و جايگاه تربيتي و اخلاقي اساتيد و نهادينه‌سازى آن در جامعه
۵-۴- تقويت جايگاه هم‌انديشي اساتيد و ارتقاي ظرفيت آن در حل مسائل كلان نظام و طراحى ساز و كار تعامل اساتيد با مسئولين دستگاه‌ها و مسئولين ارشد نظام
۶-۴- تقويت نقش «استاد مشاور» به‌منظور تسري نقش اساتيد از حوزههاي آموزشي به حوزههاي فرهنگي- تربيتي
۷-۴- تدوين اخلاق حرفه‌اى اسلامى اساتيد.
راهبرد۵: احياى هويتِ تمدن ساز اسلامي- ايرانى با ارتقاء روحيه خودباورى و نفى انفعال و خودباختگى در مقابل تمدن غرب
اقدامات:
۱-۵- تبيين ابعاد، مؤلفه ها و شاخص هاي هويتِ تمدن اسلامي- ايراني و مواجهه انتقادي با ديگر تمدن‌ها
۲-۵- تدوين نقشه راه مشاركت فعال اساتيد، نخبگان و دانشجويان در پروژه‌هاى ملى و تمدنى و فراهم كردن سازوكار حمايت از ايشان
۳-۵- ايجاد ساز و كار كارامد به‌منظور پژوهش مستمر و رصد تحولات تمدن غرب و غرب شناسي با هدف تعامل انتقادي با آن براساس معيارهاي عقلانيت اسلامي
۴-۵- توسعه نظريه‌پردازى و طراحي برنامه‌هاي آموزشي و پژوهشي در جهت تبيين دستاوردهاي[۶] انقلاب اسلامي و دفاع مقدس
۵-۵- تدوينِ ساز و كار فرهنگ سازى براى ارتقاء منزلت نخبگان و توجه به نخبه‌پرورى
۶-۵- مطرح كردن دستاوردهاى دانشمندان اسلامى- ايرانى قديم و جديد در متون درسى
۷-۵- حمايت، تشويق و الگوسازى از شخصيت‌ها، مفاخر فرهنگى و تجليل از مقام شهداى علم و فناورى.
راهبرد۶: تعميق بينش، بصيرت و افزايش نشاط سياسي- فرهنگى و انقلابي دانشگاهيان
اقدامات:
1-۶-تبيين و ترويج انديشه‌هاي سياسي و فرهنگي حضرت امام(ره)و مقام معظم رهبرى
2-۶-طراحي و تدوين دوره‌هاي دانش افزايي در سطوح مختلف (اساتيد، دانشجويان و كاركنان)
3-۶-گسترش و تعميق نهضت نرم‌افزاري در جهت تدوين نظريه‌هاي اجتماعي و سياسي مبتني بر بينش انقلابي- اسلامي
4-۶-حمايت از جلسات نقد، مناظره و كرسي‌هاي آزادانديشي در جهت افزايش نشاط سياسي دانشگاهها
5-۶- حمايت و ساماندهي مؤسسات و مراكز مطالعاتي- تحقيقاتي به منظور توليد و استفاده بهينه از محصولات آنان در حوزه انقلاب اسلامي و استكبارستيزي
6-6-ارزيابي مستمر وضعيت سياسي- فرهنگى دانشگاهيان و اصلاح و ارتقاى ضوابط فعاليت‌هاى سياسى و فرهنگى.
راهبرد۷: تقويت منطق خردورزي و روحيه آزادانديشى، پرسشگري و پاسخگويي و نقدپذيري در فضاي عمومي و علمى دانشگاهها
اقدامات:
-۷-۱تأمين زيرساخت‌هاي حقوقي لازم جهت توسعه آزادانديشي و بازنگري در قوانين موجود با هدف حمايت از روحيه خردگرايي و آزادانديشي و پرسشگري
۷-۲-برنامه‌ريزي و تدوين ضوابط و مقررات جامع جهت ممانعت از مداخلات برون دانشگاهي در مقوله آزادانديشي، خردورزي و پرسشگري
-۷-۳حمايت، تقويت و توسعه كرسي‌هاي آزادانديشي، نقد و مناظره و تدوين سياستهاي تشويقي
-۷-۴ برنامه‌ريزى براى ابداع روش‌هاي نوين در عرصه آزادانديشي و خردورزي
۷-۵- طراحي و اجراي دوره‌هاي آموزشي و توجيهى براي متوليان و برگزاركنندگان كرسي‌هاي آزادانديشي در دانشگاهها.
راهبرد۸: ارتقاى تعامل حوزه و دانشگاه با تأكيد بر حل مشكلات فرهنگي- سياسي و اجتماعى جامعه
اقدامات:
1-۸-ايجاد سازوكار و ساختار كارامد وحدت حوزه و دانشگاه و تقويت نهادها و مراكز موجود
2-۸- شناسايي زمينه هاي همكاري مشترك و تعيين اولويت هاى همكارى حوزه و دانشگاه در جهت رفع نيازهاي جامعه و حل مسائل كلان فرهنگي، سياسي و اجتماعي
3-۸- حمايت از حضور علمى، فرهنگي-سياسي و اجتماعي حوزويان و دانشگاهيان در مراكز علمي يكديگر
4-۸-معرفي اسوه هاي علمى، فرهنگي-سياسي و اجتماعي حوزه و دانشگاه به يكديگر
5-۸-آسيب شناسي تعامل حوزه و دانشگاه و بررسي راهكارهاي ارتقاى آن
6-۸- حمايت و توسعه حوزه هاى علوم اسلامى دانشگاهيان و استفاده از ظرفيت آنها در جهت ارتقاء سطح آموزش عالى كشور.
راهبرد۹: تبيين و ترويج نوانديشى دينى در زمينه‌هاى مورد نياز دانشگاهيان و نخبگان با سازماندهى ظرفيت‌هاى حوزوى و دانشگاهى
اقدامات:
1-۹-تعريف و تبيين مؤلفه‌هاي هستي‌شناسى، ارزش‌شناسى، معرفت‌شناسى و انسان شناسى نوانديشى دينى
2-9- تعريف و تبيين جايگاه و منزلت عقل و وحي در نظام فكري- ديني
3-۹- تبيين رابطه علم و دين در خدمات متقابل هر دو در شكوفايي تمدن اسلامي- ايراني
4-۹- زمينه سازي فرهنگي و اجتماعي براي نوانديشي ديني و حمايت از توليد ادبيات نو در اين زمينه
5-۹- معرفي، الگوسازي و حمايت از چهره‌هاي خلاق و نوانديش ديني
6-۹- ترويج عقلانيت و حكمت اسلامي در جهت ارتقاي خردورزي و دين‌باوري
7-۹- ترويج اسلام ناب محمدي و مقابله با آفت هاي التقاط، تحجر، سطحي‌نگري، خرافه‌گرايى، بدعت و عرفان‌هاى نوظهور.
راهبرد۱۰: افزايش روحيه نشاط، اميد و پويايى در دانشگاهيان و مديريت زمان جهت بهره وري بهينه از سرمايه عمر با بهره گيرى از آموزه‌هاى اسلامى
اقدامات:
1-۱۰- تفسير و تبيين جامع از شادي و نشاط و ارائه الگوي مطلوب
۲-۱۰- يجاد سازوكار تقويت نشاط و اميد به آينده
3-۱۰-آموزش مديريت زمان و كسب مهارت‌هاي لازم جهت استفاده بهينه از وقت و عمر
4-۱۰- تقويت تشكل‌هاي دانشجويى به منظور مشاركت دانشجويان در فعاليت‌هاى دانشگاهى
5-۱۰- شناسايي و بهره‌مندي از ظرفيت‌هاي دانشگاهى و غيردانشگاهي به منظور افزايش روحيه نشاط و پويايى
6-۱۰- ترويج ورزش با تأكيد بر ورزش همگانى و توسعه امكانات ورزشي در دانشگاهها
7-۱۰- نهادينه سازى فرهنگ مطالعه، كار، تلاش و فعاليت‌هاى جهادى.
راهبرد۱۱: ارتقاي روحيه قانون مداري، مسئوليت و نظم پذيرى و التزام به اخلاق حرفه‌اى اسلامي
اقدامات:
1-۱۱- تعريف و تبيين مباني و شاخص هاي قانون مداري، مسئوليت و نظم‌پذيري و اخلاق حرفه‌اي اسلامي
2-۱۱-تدوين مرام‌نامه و منشور مسئوليت هاي فرهنگي – اجتماعي و منشور اخلاق حرفه‌اي اسلامى دانشگاهيان
3-۱۱-آسيب‌شناسي روندهاي مشاركتي موجود و طراحي و استقرار نظام مشاركت دانشگاهيان
4-۱۱- زمينه‌سازى و استفاده حداكثري از ظرفيت‌ها و توان دانشجويان در همكارى براى اداره امور دانشگاه
5-۱۱- ايجاد زمينه آموزش و تعيين مشوق‌ها درجهت تقويت روحيه مسئوليت و نظم‌پذيرى و قانونمندى دانشگاهيان در مسائل اجتماعى، ملى و بين‌المللى
6-۱۱- ايجاد زمينه و ساختار كارامد و توسعه هدفمند كانون‌هاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي جهت همكارى بين تشكلى دانشگاهها
7-۱۱- زمينه‌سازى و ارتقاى انگيزه و روحيه مشاركت جويي دانشگاهيان و توسعه قابليت‌هاي اجتماعي و مهارت‌هاي ارتباطي و گروهي ايشان.
راهبرد۱۲: تعامل اثربخش فرهنگى، اجتماعي و سياسى دانشگاه‌هاى كشور با دانشگاهها و مراكز آموزش عالي ديگر كشورها به ويژه در جهان اسلام و افزايش سهم تأثيرگذاري بر آنها
اقدامات:
1-۱۲- شناسايي و استفاده از ظرفيت‌هاي دانشگاهها و نهادها در حوزه فعاليت‌هاي فرهنگي، سياسى و اجتماعي در عرصه بين‌المللي
2-۱۲- ايجاد ساختارهاي كارامد و اثربخش جهت توسعه هماهنگي و هم‌افزايي فرهنگي، اجتماعي و سياسي در عرصه بين‌المللى
3-۱۲- طراحي سازوكارهاي هم‌انديشي و تعامل نخبگان فرهنگي دانشگاه‌هاي جهان در جهت تحقق جبهه متحد آزادانديشان استكبارستيز و مبارزه با آپارتايد علمى و سياسى و صهيونيسم بين‌المللى و حمايت از مستضعفين به‌ويژه ملت فلسطين
4-۱۲- توسعه تعامل با دانشگاه‌هاي جهان اسلام و استفاده مؤثر از تعاملات علمي- بين المللي در جهت مشاركت فعال و مؤثر در عرصه‌هاي فرهنگي- سياسي و اجتماعي و كسب تجربيات بين‌المللي
5-۱۲- حمايت از شبكه‌هاي دانشگاهى مردم نهاد در جهان اسلام در جهت حمايت از بيداري اسلامي به‌ويژه اتحاديه جهاني اساتيد مسلمان دانشگاهها و ساير تشكل‌هاى بين‌المللى اساتيد
6-۱۲- توسعه فعاليت‌هاي علمي بين‌المللي از طريق افزايش سهم دانشگاهها با محوريت بيداري اسلامي
7-۱۲- حمايت از فعالان و فعاليت هاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي دانشگاهيان جهان منطبق با آرمانهاي انقلاب اسلامي.
راهبرد۱۳: گسترش فرهنگ جهاد، ايثار، شهادت و ترويج ارزش‌هاي دفاع مقدس و زمينه‌سازي براي خدمت‌رسانى به مستضعفين در دانشگاهها
اقدامات:
1-۱۳- تدوين مؤلفه‌ها، شاخصها و ارزش‌هاي دفاع مقدس، فرهنگ جهادي و روحيه بسيجي
2-۱۳- تدوين دستاوردهاي علمي و فرهنگي دفاع مقدس و انقلاب اسلامي و استفاده در متون و برنامه‌هاى درسى
3-۱۳- ترويج فرهنگ جهادي و تفكر بسيجى و زمينه‌سازي براي مشاركت حداكثري همه دانشگاهيان در برنامه‌هاي جهادي و خدمت رساني به محرومين و مستضعفين در عرصه‌هاي ملى و بين‌المللي
4-۱۳-توسعه فعاليت هاي علمي، فرهنگي، ادبي و هنري در حوزه هاي دفاع مقدس و تكريم مقام والاي شهيدان
5-۱۳- معرفي و تكريم جانبازان و ايثارگران و چهره هاي حماسه ساز دفاع مقدس و بسيجيان موفق در عرصه‌هاي علمي و فرهنگي به عنوان الگو براي نسل جوان دانشگاهي.
راهبرد۱۴: نهادينه‌سازي فرهنگ عفاف و حجاب، ساماندهی فضای عمومی دانشگاه ها و حفظ شئون محیط علمی دانشگاه
اقدامات:
۱-۱۴- گسترش فرهنگ عفاف و حجاب با تأکید براجرای ضوابط، تکمیل و متناسب سازی آن با مقتضیات دانشگاهی و مراکز آموزشی و نظارت بر حُسن اجرا
۲-۱۴- ایجاد سازوکار ترویج، اجرا و بروزرسانی طرح انطباق و بازنگری و کارآمدسازی شاخصها و مراعات اصول آن در فرایند اعتباربخشی بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی
۳-۱۴- اجرای دقیق و به‌روزرسانی استانداردها و آییننامههای پوشش و رفتار حرفه‌ای در محیط‌های آموزش و درمان دولتی و غیر دولتی
۴-۱۴- حمايت از پژوهش ها و فعاليت هاي علمي و كاربردي در زمينه عفاف و حجاب در دانشگاه ها
۵-۱۴- تشويق دانشگاهيان فعال داراي نوآوري و ابتكار در جهت ترويج و زمينه سازي فرهنگ عفاف و حجاب
۶-۱۴- بازنگري و بهسازی در طراحي فضاها و بهینه سازي خدمات دانشگاه با هدف كاهش اختلاط غيرضروري دختر و پسر
۷-۱۴- بهسازی محیط‌های درمانی بر اساس معماری اسلامی- ایرانی به منظور ارتقای سلامت معنوی
۸-۱۴- ترغيب و حمايت از تأسيس و گسترش دانشگاه هاي ويژه دختران و پسران با رعايت عدالت و كيفيت آموزشي و حق انتخاب داوطلبانه خانواده ها
۹-۱۴- تبیین و تدوین منشور حقوق بیمار و تکریم آن در فرایند آموزش و درمان و رعایت احکام شرعی و آداب اسلامی
۱۰-۱۴- استفاده از فرصت هاي متون درسي مرتبط، جهت تبيين فلسفه، ارزش و موازين شرعي حجاب و عفاف با تأكيد بر نتايج فردي و اجتماعي در محيط دانشگاه
۱۱-۱۴- حمايت از طراحي، توليد، تأمين و دسترسي آسان به پوشش متناسب با ارزش هاي اسلامي جهت توسعه فرهنگ عفاف و حجاب
۱۲-۱۴- تبيين آثار مثبت و سازنده حجاب و عفاف در رشد علمي و اخلاقي جامعه در جهت اقناع جوانان دانشجو و دروني سازي حجاب و آگاهي بخشي در مورد آثار و پيامدهاي منفي ترويج اخلاق جنسي غربي
۱۳-۱۴- ایجاد سازوکار اثربخش جهت ترویج و توسعه فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر متناسب با شئونات دانشگاه اسلامی
۱۴-۱۴- ساماندهی و سیاستگذاری فرایند جذب دانشجویان مستعد، ارزشی و محجبه خارجی بویژه از جهان اسلام و ارتقای وضعیت فرهنگی و سیاسی آنان.
راهبرد۱۵: اولویت دادن به پذيرش بومی دانشجویان و تقويت ارتباط دانشگاه با خانواده
اقدامات:
۱-۱۵- طراحي و تدوين نظام تعامل خانواده و دانشگاه و تقويت زيرساخت هاي ارتباط بين دانشگاه و خانواده با تأكيد بر فضاي مجازي
۲-۱۵- بازنگري در نظام پذيرش دانشجو بر مبناي سند آمايش در راستاي تقويت بومي گزيني
۳-۱۵- ارتقاء سطح كيفي دانشگاه هاي بزرگ استاني جهت حفظ نخبگان در استان هاي خود
۴-۱۵- اطلاع‌رساني از وضعيت تحصيلي دانشجويان به خانواده‌ها و ارتقاء دانش و بينش و به‌ويژه مسئوليت پايان‌ناپذير تربيتي والدين در قبال فرزندان دانشجو.
راهبرد۱۶: اهتمام بر اصل خانواده‌محوري و ترويج و تسهيل ازدواج دانشجويي و تبيين موازين ديني و اخلاقيِ ارتباط مشروع و برقراري محرميت حسب شرايط و مقتضيات در جهت رفع نيازهاي معقول و واقعي دانشجويان
اقدامات:
۱-۱۶- تبيين اخلاق جنسي از ديدگاه اسلام و ارائه راه حل هاي اسلامي و اخلاقي براي روابط سالم دانشجويان در فضاهاي دانشگاهي و برنامه‌ريزي براي رفع اختلاط هاي غيرضروري در محيط هاي علمي و دانشگاهي
۲-۱۶- تدوين متون درسي جهت طرح مباحث مرتبط با نيازها و مقتضيات زندگي مشترك و اصلاح و بازنگری متون مغایر با آن
۳-۱۶- تقويت فرهنگ مشاوره و توسعه نهادهاي مشاوره اخلاقي و دينيِ دانشجويان و برگزاري دوره‌هاي آموزشي متناسب با سبك زندگي اسلامي
۴-۱۶- آسيب شناسي و پايش ازدواج هاي دانشجويي و یافتن راهکارهایی برای توسعه و ترویج آن
۵-۱۶- تهيه و تدوین پيوست فرهنگي خانواده محور در رشته هاي مختلف
۶-۱۶- تشويق و ترغيب ازدواج دانشجويي با رعايت اصل سادگي و الگوسازي آيين ازدواج آسان و آگاهانه
۷-۱۶- شناسايي و هماهنگي نهادها، اشخاص و دستگاه هاي اجرايي براي تأمين امكانات و منابع موردنياز براي ازدواج دانشجويي
۸-۱۶- حمايت و تشويق دانشجويان متأهل و دارای فرزند در راستای ارتقاء تحصیلی آنان.
راهبرد۱۷: تبيين و ترويج سبک زندگی اسلامی ایرانی با رویکرد تمدن‌سازي نوين اسلامي
اقدامات:
۱-۱۷- آسيب شناسي سبک زندگی موجود و طراحي، تبيين و ترويج سبك زندگي اسلامي- ايراني و عناصر آن با تأكيد بر سبك زندگي دانشگاهيان بر مبناي تمدن سازي نوين اسلامي
۲-۱۷- ايجاد سازوكار استفاده از ظرفيت متون درسي، منابع آموزشي و فعاليت هاي فرهنگي به منظور تقويت معرفت، باور و عمل به سبك زندگي اسلامي – ايراني در دانشگاه
۳-۱۷- تقویت فضایل اخلاقی و حرفه ای مدیران و اعضای هیأت علمی و تحکیم نقش الگویی آنان در زمینه سبک زندگی اسلامی- ایرانی
۴-۱۷- ايجاد زمينه براي ايفاي نقش مثبت دانشگاه ها به ويژه اساتيد در تبيين و ترويج سبك زندگي اسلامي – ايراني در جامعه
۵-۱۷- حمايت از پژوهش هاي دانشگاهي مربوط به سبك زندگي اسلامي – ايراني
راهبرد۱۸: تعظيم شعائر اسلامی و توجه خاص به نماز و مسجد محوری در فعاليت هاي ديني، فرهنگي و علمي دانشگاه
اقدامات:
۱-۱۸- ساماندهي و ارتقاء عوامل مؤثر در توسعه و ترويج نماز و شعائر اسلامي در ميان دانشگاهيان
۲-۱۸- ساماندهی و حمايت مادي و معنوي از فعاليت ها و محصولات فرهنگي، آموزشي و پژوهشي دانشگاهيان در حوزه نماز و شعائر اسلامي
۳-۱۸- توسعه و تجهيز مساجد و نمازخانه هاي دانشگاه ها و واحدهاي مربوطه
۴-۱۸- ساخت پرديس دانشگاه ها با محوريت مسجد و طراحي الگوي مسجد دانشگاهي با رويكرد معماري اسلامي
۵-۱۸- تجميع فضاهای فرهنگي دانشگاه ها با رویکرد مسجد محوری در فعالیت های علمی و فرهنگی
۶-۱۸- حمايت و تقويت هيأت‌هاي دانشجويي در جهت تعظيم شعائر و عمق بخشیدن به فعاليت‌هاي فرهنگي آنها
۷-۱۸- متناسبسازي برنامه‌هاي علمی و آموزشي با فرهنگ نماز و روزه و تعظیم شعائر اسلامی
۸-۱۸- تعميق ابعاد معرفتي، معنوي و ارتقای روحیه تقواطلبی به عنوان مبناي تعظيم شعائر اسلامي
۹-۱۸- ترويج و تشويق فرهنگ سبقت در خيرات و وقف با حمايت از خيرين و واقفين دانشگاهي و غيردانشگاهي و استفاده از انگيزه‌هاي آنان در ساخت و ارتقای مساجد
۱۰-۱۸- جذب، تقویت و ارتقای دانش و مهارت ائمه جماعات در عرصه های علمی، فرهنگی و سیاسی.
راهبرد۱۹: ارتقای فرهنگ قرآن و عترت در بين دانشگاهيان به منظور انس با قرآن و تدبر و تفكر در آيات الهي و معارف اهل بيت (ع)
اقدامات:
۱-۱۹- استخراج، تبيين و تدوين راهكارهاي قرآن و عترت براي نهادينه كردن فرهنگ اسلامی
۲-۱۹- تدوين سازوكارها و اجراي شيوه هاي تشويقي حفظ و آشنايي با مفاهيم، ترجمه، تفسير و تدبر در قرآن كريم
۳-۱۹- حمايت از تدوين آموزه های قرآنی و معارف اهل بیت(ع) در متون درسی متناسب با رشته های علمی
۴-۱۹- تشكيل مراكز تحقيقاتي قرآن‌پژوهی و عترت پژوهي در حوزه هاي مختلف علوم
۵-۱۹- حمايت از پايان نامه ها، رساله ها و طرح هاي تحقيقاتي بين رشته اي «قرآن و سنت» و علوم مختلف
۶-۱۹- ایجاد سازوکار علمی- آموزشی جهت بکارگیری آموزه های قرآنی و روایی در تولید علوم انسانی- اسلامی
۷-۱۹- طراحی و تدوین سبک زندگی دانشگاهی برمبنای آموزه های قرآن و معارف اهل بیت(ع).
راهبرد۲۰: ساماندهی مقابله با جنگ نرم با تكيه بر مؤلفه هاي قدرت نرم انقلاب اسلامي
اقدامات:
۱-۲۰- تبيين ابعاد گوناگون جنگ نرم دشمن و مؤلفه هاي قدرت نرم جمهوري اسلامي در محيط دانشگاهها
۲-۲۰- شناسايي و بهره گيري از شيوه ها و فنون مبارزه با جنگ نرم و تبيين آن در دانشگاه و استفاده کارآمد از ابزار هنر در تقویت قدرت نرم
۳-۲۰- طراحی برنامههای مختلف به منظور تقویت باورهای دانشگاهیان در مقابله با تهديدات جنگ نرم دشمن
۴-۲۰- رصد جريان هاي فكري- فرهنگي و شناسايي پايگاه هاي مؤثر نفوذ جنگ نرم
۵-۲۰- حمايت از دانشگاهیان در عرصه توليد و نشر محتوا در مقابله با جنگ نرم به ويژه در فضاي مجازي
۶-۲۰- ساماندهي فضاي مجازي در محيط دانشگاهي و مديريت آن براساس نظام جامع پدافند غيرعامل
۷-۲۰- نهادينه نمودن نظام جامع پدافند غيرعامل و استفاده از اصول و ضوابط آن در سطوح مختلف دانشگاهي
۸-۲۰- ساماندهي و تبيين نقش و وظايف اساتيد و دانشجويان به عنوان فرماندهان و افسران جنگ نرم.
راهبرد۲۱: طراحی و تدوين نظام جامع نظارت و ارزيابي مستمر فرهنگی- تربیتی دانشگاه ها براساس شاخص هاي اسلامي
اقدامات:
۱-۲۱- تدوين شاخص ها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزيابي نظام فرهنگي- تربیتی
۲-۲۱- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام فرهنگي – تربيتي در سه سطح «شوراي اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی»، «وزارتخانه های ذیربط» و « دانشگاه ها و مؤسسات آموزشي و پژوهشي».
فصل ششم: نظام آموزشي
راهبرد۱: برنامهریزی، تنظیم و بازنگری سرفصل‌ها و تدوين متون و برنامهریزی آموزشی در تمامي شاخه‌هاي علوم براساس آموزه های اسلامی
اقدامات:
۱-۱- تشکیل کارگروه های تخصصی جهت راهبری فرایند تحول متون آموزشی[۷] با نگرش اسلامی
۲-۱- اصلاح و بازنگری متون آموزشی با رویکرد تحول و ارتقاء رشتههای گوناگون با اولویت علوم انسانی
۳-۱- متناسبسازي و به روزرساني روش هاي برنامه ريزي آموزشي و درسي و شيوه هاي ياددهي و يادگيري بر اساس آموزه هاي اسلامي
۴-۱- تدوین پیشینه، فلسفه و معرفی دانشمندان برتر جهان اسلام و ایران در هر رشته و توسعه زمینه تعامل علم و دین
۵-۱- تدوين ضوابط و تأمين بستر آموزشي مناسب جهت تعامل مستمر و هدفمند عناصر علمي حوزه و دانشگاه
۶-۱- گنجاندن پیوست های اخلاق اسلامی و حرفه ای در برخی از متون تخصصی
۷-۱- اختصاص دوره های آموزشیِ پژوهش محور و مسأله محور پیرامون نیازهای علمی «دانشگاه اسلامی» در مقاطع تحصیلات تکمیلی با نظارت کارگروه های تخصصی
۸-۱- ایجاد زمینه مشارکت فعال و همه جانبه اساتید حوزه و دانشگاه و نهادهای علمی مستقل با نظارت کارگروه های تخصصی برای تولید و بازنگری برنامه درسی.
راهبرد۲: هدايت و تحول نظام برنامه‌ريزي آموزشی و متون درسي به سمت تقويت فضايل اخلاقي و اعتماد به نفس و تقویت باورهاي ديني و التزام به مسئوليت‌هاي اجتماعي
اقدامات:
۱-۲- بازطراحی دوره های آموزشی و ارتقای روش های آموزشی با قابلیت تقویت باورهای دینی، ابعاد هویتی، مسئولیت های اجتماعی و مهارت های زندگی اسلامی
۲-۲- تدوین منشور اخلاقی و حرفه‌ای بر اساس مباني اسلامي
۳-۲- نهادینه سازی نقش تربیتی استاد و ایجاد زمینه تحقق آن در فرایند آموزشی
۴-۲- تعظیم مناسک و شعائر اسلامی در برنامه ریزی های آموزشی
۵-۲- متناسب سازی مدت تحصيل در رشته هاي مختلف با تحولات علمي
۶-۲- تدوين نظريات مبتني بر جهان بینی اسلامی و بازخواني و بازسازي بنيان هاي نظري حوزه هاي مختلف علمي در رشته هاي درسي به منظور پالايش متون مغایر با ارزش های دینی
۷-۲- معرفي مواريث و مفاخر ديني، علمي و فرهنگي- تاریخی و معاصر و بهره‌گيري از دستاورد آنها در تدوين برنامهها و متون درسي
۸-۲- افزایش سهم دروس اختیاری و تنوع بخشی آنها در جهت هم افزایی دانش، مهارت و نگرش دانش آموختگان و تقویت فضایل اخلاقی و باورهای دینی
۹-۲- حفظ حدود، آداب و موازين شرعي و کاهش اختلاط در برنامه ها و فضاهای آموزشی.
راهبرد۳: فراگیر نمودن نهضت نقد علمی در نظام آموزشی و ترویج رویکرد نقادانه علمی در مواجهه با نظریه ها و متون موجود
اقدامات:
۱-۳- ايجاد مركز سياستگذاري، ساماندهي و نظارت هدفمند ترجمه متون علمي و آموزشي با رويكرد نقد و تحليل، مبتني بر آموزههاي اسلامی
۲-۳- تدوين سياستهاي توسعه و راهبري نهضت نقد با اولويت علوم انساني و هنر در سه بعد ساختار، محتوا و منابع
۳-۳- تدوين سياست‌ها و سازوکارهای تشویق و حمایت از نظریه پردازان و منتقدان علمی
۴-۳- تدوين راهكارهاي اجرايي تقويت روحيه نقد و پرسشگري در دانشجويان
۵-۳- طراحي، تدوين و برگزاري دوره هاي آموزشي فلسفه هاي مضاف به ويژه در علوم انساني
۶-۳- گسترش و توسعه كرسي‌هاي نقد، مناظره و نظريه‌پردازي.
راهبرد۴: طراحی فرایند آموزش با عنایت به پرورش انواع استعدادها و پرورش قدرت ابتکار، خلاقیت و نوآوری
اقدامات:
۱-۴- اصلاح نظام آموزشی حافظه محور و اهتمام بر رویکرد مسأله محور و خلاقیت پرور
۲-۴- طراحی سازوکار نهادینه سازی روحیه تحقیق در پایان نامه های تحصیلات تکمیلی
۳-۴- تقویت جایگاه رشته های علوم انسانی و ایجاد سازوکار هدايت استعدادهاي برتر به سمت ادامه تحصيل در رشته‌هاي علوم انساني و جذب و نگهداري بهینه آنان
۴-۴- طراحی سازوکار هدایت تحصیلی انعطاف پذیر متناسب با استعدادها و علایق دانشجویان
۵-۴- طراحی نظام ترغیب و تشویق اساتید و دانشجویان در جهت افزایش خلاقیت و نوآوری
۶-۴- طراحی نظام ارزیابی استعداد دانشجویان و سطح بندی انواع استعدادها جهت ورود به رشته های متناسب
۷-۴- طراحی نظام نوین ارزیابی آموزشی دانشجویان جهت شکوفایی خلاقیت در آنان
۸-۴- حمایت از تأسیس و فعالیت مراکز نخبه پرور در حوزه های علوم بویژه علوم انسانی
۹-۴- تأكيد بر تقويت خلاقيت و نوآوري اساتید در تدوين طرح نامه دروس
۱۰-۴- متناسب سازي واحدهاي روش تحقيق در رشته های مختلف
۱۱-۴- اتخاذ تدابير لازم جهت به كارگيري اساتيد توانمند علمي در سطح كارشناسي.
راهبرد۵:آگاهي از آخرين دستاوردهاي علمي بشر و بهره‌گيري از آنها متناسب با ارزش‌هاي اسلامي براي استفاده در مراكز آموزش عالي
اقدامات:
۱-۵- تأسيس و تأكيد بر رشته‌هاي پژوهش محور در مقاطع تحصيلات تكميلي در رشته‌هاي مختلف علوم در راستاي نوآوري و توليد علم متناسب با نيازها و مقتضيات كشور
۲-۵- حمایت مادی و معنوی برای بکارگیری دستاوردهای جدید و معتبر علمی و آموزشی در جهت رفع نیازهای بومی کشور
۳-۵- زمینه سازی برای انتقال دانش و نتایج تحقیقات کاربردی جهت تولید محتوا و متون علمی در دانشگاه ها
۴-۵- فراهم آوردن زيرساخت ها و امكانات لازم براي بهره گيري از فناوري هاي نوين و پيشرفته در سطح كشور و به روزرساني تجهيزات آزمايشگاه ها و كارگاه ها در تراز جهانی
۵-۵- تعامل علمي و هدفمند با مراكز آموزشي، پژوهشي و فن‌آوري معتبر بين‌المللي به ويژه در جهان اسلام.
راهبرد۶: طراحی، تبیین و تدوین نظام جامع اخلاق و فقه پزشکی و سلامت معنوی بر اساس آموزههای اسلامی
اقدامات:
۱-۶- تدوین فلسفه، فقه و اخلاق پزشکی بر اساس آموزههای اسلامی با بهره‌گیری از منابع علمی و تجارب دانشگاهها و حوزههای علمیه
۲-۶- انسجام‌بخشی و کارامدسازی ساختار حوزه اخلاق پزشکی به منظور توسعه، ترویج، نظارت و ارزیابی در تمامی شئون به ویژه آموزش و درمان در سطوح ملی، ستاد و صف
۳-۶- طراحی، تبیین و تدوین شاخص های سلامت معنوی و ارتقای سلامت معنوی بیماران و جامعه پزشکی و سلامت عمومی جامعه متناسب با آموزه های اسلامی
۴-۶- طراحی نظام تشویق پزشکان متعهد و معرفی الگوهای برتر اخلاق پزشکی و سلامت معنوی
۵-۶- ایجاد و گسترش محیط‌های معنوی و مراکز مشاوره دینی.
راهبرد ۷: ايجاد و اصلاح رشته های تحصیلی کاربردی و متناسب با نیازهای جامعه اسلامی و بومی سازی آنها و تقویت بُعدکارآفرینی و افزایش اشتغال مولد و پایدار
اقدامات:
۱-۷- بازنگري در رشته‌هاي تحصيلي بر مبناي تقاضاي اجتماعي، نيازهاي بازار كار و تحولات و رويكردهاي نوين آموزشي
۲-۷- جهت دهی به متون آموزشی، مقالات علمی و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی با رویکرد مسأله محور و ناظر بر نیازهای دارای اولویت کشور
۳-۷- طراحي و ايجاد علوم و فنون ميان رشته اي با توجه به نيازهاي روز جامعه و فضاي علمي كشور
۴-۷- انجام پايش و ارزيابي كيفيت و كارآمدي برنامه هاي آموزشی
۵-۷- تقویت و توسعه به کارگیری زبان فارسی در متون علمی دانشگاهی و تبدیل زبان فارسی به زبان مرجع علم
۶-۷- حمايت از تدوين كتب و متون مرجع به زبان فارسي قابل رقابت جهاني جهت اقتدار و مرجعيت علمي
۷-۷- ایجاد سازوکار توليد و تدوين متون مرجع علمي در رشته هاي مختلف به زبان فارسي
۸-۷- حمايت از توليد و کاربردي كردن علوم انساني با جهت گيري اسلامي
۹-۷- تبيين پيامدهاي فرهنگي و اجتماعي رشته هاي تحصيلي و نظريه هاي علمي و برنامه ريزي جهت تدوين نظريه‌هاي كارآمد و مناسب
۱۰-۷- تولید متن و محتوای کارآفرین و ارتقای فرهنگ كارآفريني از طريق تعامل دانشگاه ها با نهادها و بنگاه هاي اقتصادي– اجتماعي در برنامه ريزي‌هاي آموزشي.
راهبرد ۸: تحول و نوسازی رشته های دانشگاهی براساس عدالت آموزشي و آمایش سرزمین
اقدامات:
۱-۸- تهيه و تدوين سند تحول آموزش عالي مبتني بر آمايش سرزمين و حمايت از اجرايي شدن آن
۲-۸- تقویت و به روزرساني سامانه هوشمند ملي و منطقه اي جذب اساتيد متخصص و متعهد و توزيع آنها براساس سند آمايش و نقشه جامع علمي كشور
۳-۸- ايجاد سازوكار لازم جهت بهره گيري از مزيت هاي نسبي و رقابتي دانشگاه ها با توجه به نيازهاي متفاوت مناطق مختلف كشور مبتني بر آمايش سرزمين
۴-۸- ارزيابي دوره‌اي مجوزهاي تأسيس رشته هاي علمي و لغو مجوز مراكز فاقد حداقل ضوابط و استانداردهاي علمي و آموزشي
۵-۸- اصلاح سازوكار پذيرش و هدايت تحصيلي دانشجويان بر اساس مقتضيات بومي فردي پسران و دختران
۶-۸- هدفمندسازي هزينه هاي تحصيلي در دانشگاه هاي كشور با رويكرد عدالت آموزشي و ايجاد تسهيلات ويژه براي دانشجويان استعدادهاي درخشان جهت پويايي و جلوگيري از ركود علمي.
راهبرد۹: تسریع ضابطه مند فرایند جذب، تربیت، ارتقاء و نظارت و ارزیابی مستمر اعضاي هيأت علمي
اقدامات:
۱-۹- بازنگري و ارزيابي دوره اي شاخص ها، ضوابط و مقررات جذب اعضاي هيأت علمي
۲-۹- ایجاد سازوکار لازم برای حضور تمام وقت اعضای هیأت علمی در دانشگاه ها و افزایش تعاملات علمی استاد و دانشجو در خارج از کلاس با تأکید بر شاگردپروری
۳-۹- طراحي سازوكارهاي لازم به منظور شناسايي و هدايت دانشجويان واجد شرايط جذب (علمي، مهارتی، فرهنگي و اعتقادي)
۴-۹- طراحي و اجراي دوره هاي دانش افزايي اعضاي هيأت علمي در مسير ارتقاي حرفه اي و بينشي ايشان
۵-۹- اولويت بخشي به جذب استعدادهاي درخشان و نخبگان واجد شرايط (علمي، فرهنگي و اعتقادي) به‌عنوان هيأت علمي دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي و پژوهشي
۶-۹- ارتقای مستمر دانش و مهارت های تخصصی و معرفت ديني، سياسي و اجتماعي اعضاي هيأت علمي با تأكيد بر رشته تخصصي آنان
۷-۹- تدوين نظام جامع ارزيابي مستمر و هدفمند و تدوين شاخص هاي فعاليت هاي علمي- فرهنگي اساتید و بازخورد نتايج آن به منظور ارتقاي اعضاي هيأت علمي.
راهبرد۱۰: نهادینه‌سازی تعامل آموزشی بین حوزه و دانشگاه
اقدامات:
۱-۱۰- طراحي و برنامه ريزي دوره هاي آموزشي و فرصت مطالعاتي مشترك ميان حوزه و دانشگاه
۲-۱۰- ايجاد و ارتقای سازوكار لازم جهت تعامل فراگیر و فعال حوزه و دانشگاه در ابعاد مختلف[۸]
۳-۱۰- طراحی بانک اطلاعات علمی و آموزشی حوزه و دانشگاه به منظور اطلاع رسانی متقابل
۴-۱۰- شناسایی و معرفی ظرفیت های علمی و آموزشی حوزه و دانشگاه به یکدیگر
۵-۱۰- ايجاد زمينه به كارگيري متقابل استاد معين در حوزه و دانشگاه
۶-۱۰- حمایت و توسعه حوزه های علوم اسلامی دانشگاهیان و استفاده از ظرفیت آنها در جهت ارتقاء سطح آموزش عالی کشور
۷-۱۰- همكاري و تعامل حوزه و دانشگاه در تدوين، بازنگري و اصلاح متون علوم انساني و برنامه هاي درسي
۸-۱۰- حمايت از همكاري علمي مشترک حوزويان و دانشگاهيان در عرصه هاي علمي و آموزشی.
راهبرد۱۱: بسترسازی و تقویت ساختارهای حمایتی برای رشد هنر اسلامي و حمایت از آموزش های نظری و کاربردی در حوزه هنر متعهد
اقدامات:
۱-۱۱- تدوین متون آموزشی در زمینه هنر براساس مبانی اسلامی با همکاری حوزه های علمیه
۲-۱۱- توسعه هدفمند رشته هنر متناسب با منابع علمی، تجربیات ملی، مدرسان دارای صلاحیت عمومی و توانایی حرفه ای و نیازمندی های جامعه اسلامی
۳-۱۱- حمایت و هدایت از تولیدات هنرمتعهد ازجمله پایان نامه های دانشجویی با رویکرد معرفی ارزش های دینی، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
۴-۱۱- تأسیس و تقویت حوزه های میان رشته ای هنر و دیگر رشته های علوم بر اساس آموزه های اسلامی به ویژه فلسفه، فقه و اخلاق
۵-۱۱- تدوین، گسترش و تعمیق دروس مربوط به مبانی نظری هنر اسلامی بویژه فلسفه هنر
۶-۱۱- حمایت از رشته های هنری محلی و منطقهای در چارچوب فرهنگ اسلامی- ایرانی
۷-۱۱- حمایت از تأسیس رشته ها و مراکز آموزشی هنر اسلامی با مشارکت حوزه های علمیه
۸-۱۱- ایجاد ظرفیت های متناسب با شعر و ادبیات فارسی در رشته های هنر
۹-۱۱- ایجاد ساز و کار لازم جهت بررسی و سنجش استعدادها و صلاحیت های علمی و اخلاقی در رشته های هنری در پذیرش دانشجو
۱۰-۱۱- مستندسازی تجربیات عملی و هنرهای در حال فراموشی و تبدیل آن به متون و برنامه های درسی هنر
۱۱-۱۱- تدوین سازوکارهای تشویقی اساتید پیشکسوت و آفریننده آثار بدیع هنری.
راهبرد۱۲: توسعه رشته های تخصصی به منظور تبيين و صيانت از آموزه ها، تجربيات و دستاوردهاي انقلاب اسلامی و ارزش های دفاع مقدس
اقدامات:
۱-۱۲- ايجاد و گسترش واحدهای درسی و رشته هاي تخصصي در رابطه با تجربيات[۹] انقلاب اسلامي و دفاع مقدس
۲-۱۲- هدايت و حمايت از پايان نامه هاي مرتبط با تجربيات انقلاب اسلامي و دفاع مقدس.
راهبرد۱۳: تحول هدفمند فرصت های مطالعاتی، نظام راتبه تحصيلي (بورس) و اعزام، ساماندهي و هدايت علمي- فرهنگي دانشجويان خارج از كشور با توجه به نيازها و اولويت‌هاي كشور
اقدامات:
۱-۱۳- استفاده بهینه و هدفمند از فرصت بورسیه ها در خارج از کشور به عنوان ایجاد خط ارتباطی مؤثر و نظام مند دانشگاه ها با نظام های علمی و فناوری سایر کشورها
۲-۱۳- ایجاد نظام جامع و هدفمند در اعزام بورسیه ها در راستای اولویت های فرهنگی- تربیتی، آموزشی، پژوهش و فناوری نقشة جامع علمی کشور و مأموریت گرایی در اعزام بورسیه ها
۳-۱۳- ساماندهی فرهنگی و علمی دانشجویان خارج از کشور و ایجاد سامانه ملی نظام راتبه تحصیلی و اعزام دانشجویان و تعامل پویا با آنان
۴-۱۳- اصلاح و تکمیل سیاست های اعزام دانشجویان براساس اولویت های علمی، فرهنگی و اقتصادی کشور
۵-۱۳- ساماندهی فرصت های مطالعاتی و حضور در کنفرانس های بین المللی اعضای هیأت علمی در راستای اولویت های نقشه جامع علمی کشور
۶-۱۳- هدایت، تکمیل و تقویت شبکه رایزنی علمی و فناوری خارج از کشور.
راهبرد۱۴: فراهم آوردن ساز وکار کارامد اعطای بورس و جذب دانشجويان و نخبگان خارجي و برنامه‌ريزي خاص براي ايشان با توجه به اهداف جهاني انقلاب اسلامي در ابعاد علمی و فرهنگي
اقدامات:
۱-۱۴- توسعه و ارتقای سامانه شناسايي، جذب، بورس و پيگيري تحصيل و ارزيابي حين تحصيل دانشجويان خارجي به لحاظ علمي و فرهنگي با همكاري و هماهنگي دستگاه هاي ذيربط
۲-۱۴- ساماندهي و سياستگذاري فرايند جذب و ارتقاي وضعيت فرهنگي دانشجويان مستعد فرهنگي، سياسي و اجتماعي به ويژه در جهان اسلام
۳-۱۴- ایجاد مدیریت ویژه به لحاظ استاد، برنامه و پیوست فرهنگی و متولی برای دانشجویان خارجی
۴-۱۴- ایجاد زمینه تحصیل دانشجویان خارجی در دانشگاه های واجد شرایط کشور
۵-۱۴- تدوين و ارائه دروس عمومي خاص دانشجويان خارجي، متناسب با فرهنگ آنان و با تاكيد بر تبیین آرمان هاي انقلاب اسلامي و منظومه فكري حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبري
۶-۱۴- ايجاد سازوكار مناسب و هدفمند براي ارتباط مستمر با دانش آموختگان خارجي پس از فراغت از تحصيل
۷-۱۴- ایجاد و گسترش فضای مجازی مطلوب جهت جذب و پذیرش مجازی دانشجویان.
راهبرد۱۵: فراهم آوردن فرصت های رسمی و ضابطه مند جهت انتقال تجربیات و مطالعات برون دانشگاهی به دانشگاه ها
اقدامات:
۱-۱۵- تشکیل بانک اطلاعاتی و شناسایی اشخاص حقیقی و حقوقی و ارزیابی و بررسی صلاحیت ها و بهره مندی از ظرفیت آنها در دانشگاه ها
۲-۱۵- ایجاد سازوکار مطلوب جهت رصد و سنجش و اعتبارسنجی علوم و مهارت های غیردانشگاهی و تجربی
۳-۱۵- ایجاد سازوکار بکارگیری و تبدیل مهارت های مختلف به دانش های مدون در دانشگاه ها
۴-۱۵- حمایت از محصولات و دستاوردهای مطلوب و معتبر اشخاص و مراکز غیر دانشگاهی.
راهبرد۱۶: ساماندهي و ارتقاء مؤسسات آموزش های عالی آزاد بر اساس آموزه هاي اسلامي
اقدامات:
۱-۱۶- تدوین ضوابط و صدور مجوز مشروط و قابل تمدید برای مؤسسات آموزش عالی آزاد
۲-۱۶- تدوین استانداردها و شاخص ها جهت نظارت و ارزیابی و تمدید مجوز مؤسسات آموزش عالی آزاد
۳-۱۶- ساماندهی و تدوین ضوابط آموزشی (استاد، دانشجو و متون) و فضای آموزشی- فرهنگی مؤسسات آموزش عالی آزاد
۴-۱۶- حمایت، هدایت و کارآمدسازی مؤسسات آموزشی آزاد جهت رفع نیازهای کشور و تسهیل در برقراری ارتباطات علمی، فناوری و فرهنگی.
راهبرد۱۷: اصلاح و تکمیل نظام نظارت و ارزيابي مستمر متون و برنامه های آموزشی متناسب با آموزههاي اسلامي
اقدامات:
۱-۱۷- تدوین شاخص های بومی و شیوه ارزیابی و نظارت بر متون و برنامه های نظام آموزشی
۲-۱۷- تدوین شاخص ها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزیابی راهبردها و اقدامات نظام آموزشی
۳-۱۷- اصلاح فرایندها و ساختارهای مرتبط در ارزیابی متون آموزشی
۴-۱۷- ایجاد انسجام و هماهنگی و تمرکز در سیاست گذاری و برنامه ریزی در زمینه نظارت و ارزیابی مستمر نظام آموزش
۵-۱۷- ارزیابی مستمر متون و برنامه های آموزشی
۶-۱۷- تربیت نیروی متخصص در زمینه برنامه ریزی های آموزشی
۷-۱۷- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام آموزشی در سه سطح «شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی»، «وزارتخانه های ذیربط» و «دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی».
فصل هفتم: نظام پژوهش و فناوري
راهبرد۱: ساماندهي نظام جامع پژوهش و فناوري با تأكيد بر گسترش مرزهاي دانش مبتني بر آموزههاي اسلامی و بومی، با توجه به نیازها و اقتضائات جامعه اسلامي
اقدامات:
۱-۱- تدوین طرح جامع پژوهشی دانشگاهها بر اساس مزیتهای نسبی و رقابتی در چارچوب نقشة جامع علمی کشور
۲-۱- تدوین شاخصهای متمایز کننده پژوهش و فناوریِ «دانشگاه اسلامی»
۳-۱- طراحی نظام نوین پژوهش و فناوری در دانشگاه مبتنی بر نقشه جامع علمی کشور و آموزههای اسلامی
۴-۱- یکپارچه سازی سیاست های پژوهش و فناوری و شبکه‌سازي برای افزايش سهم آن در اقتدار و سرمايه‌هاي ملي
۵-۱- بهینهسازی ساختار مدیریتی برای تحقق نظام پژوهش و فناوری
راهبرد۲: طراحی نظام موضوعات و اولویت های پژوهشی و ساماندهی فرایندهای آن با اولویت علم بومی و علم دینی
اقدامات:
۱-۲- طراحی نظام و ایجاد ساختار مطلوب برای اولویتها و موضوعات پژوهشی مورد نیاز «دانشگاه اسلامی» و جامعه اسلامی
۲-۲- ایجاد ساختار آینده پژوهی درکلیه موضوعات علمی و هدایت بخشی از پژوهشها به سمت آن
۳-۲- برنامهریزی برای رصد علم و فناوری در سطح ملی و جهانی با تأکید بر آینده پژوهی
۴-۲- تبیین و ترویج روشهای تحقیق علم دینی در محیط های علمی و دانشگاهی
۵-۲- تبیین و تدوین فلسفه علم بر مبنای جهان بینی اسلامی و تدوین فلسفههای مضاف و تعيين جهت‌گيري علوم مبتنی بر جهت گیری اسلامی با رویکرد تطبیقی
۶-۲- طراحی سامانه جامع نظام موضوعات پژوهشی مرتبط با فرآیند اسلامیسازی با محوریت قرآن و عترت
۷-۲- اولویت دادن به پژوهش‌های مورد نیاز جهت اصلاح، تکمیل و تأمين متن و محتوای نظامات چهارگانه دانشگاه اسلامی
۸-۲- طراحی «نظام طبقه بندی علم از نگاه اسلامی» و ترسیم درخت دانش و مهارت در حوزه تولید علم دینی و شناخت محققین برجسته آن
۹-۲- طراحی و مدیریت شبکه دانش میان حوزه و دانشگاه و سایر مجامع علمی در جهت تحقق علم دینی
۱۰-۲- تقویت و ساماندهی فرایندها و نظام همکاری علمی – پژوهشی حوزه و دانشگاه با تأکید بر پژوهش‌های بین‌رشتهای
۱۱-۲- تدوین سازوکارهای عملیاتی برای تشکیل گروههای تحقیقاتی با تعامل بین متخصصان حوزوی و دانشگاهی و همکاری پژوهشیِ مشترک و شبکهسازی در جهان اسلام و توسعه در عرصه بین‌المللی
۱۲-۲- حمايت از تأسيس ساختارهایی مانند پژوهشکده‌ها، قطبها و انجمنهای علمی بين‌رشته‌اي مأموريت‌گرا در حوزههاي علم و دين با حضور محققانِ حوزه و دانشگاه
۱۳-۲- هم انديشيهاي مشترك ميان دانشمندان علوم انساني، علوم پايه و طبيعي با دانشمندان علوم ديني
۱۴-۲- کارآمد نمودن دیپلماسی علم و فناوری در عرصه جهانی به ویژه جهان اسلام
راهبرد۳: تقویت و ارتقای جایگاه پژوهش، تولید علم و فناوري و نهضت نرم افزاري و بسط روحيه پژوهشگری در دانشگاه در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی
اقدامات:
۱-۳- فرهنگ سازی به منظور ارتقاء جایگاه پژوهش و پژوهشگر
۲-۳- هدفمندسازی نظام ارتقاء و تشویق دانشگاهها، اساتید و دانشجویان بر مبنای تولید علم و فناوری
۳-۲- هدایت و حمایت از پژوهشها، پایان نامهها و رسالهها در جهت تولید علم نافع، مسأله محور و محصول محورِ مورد نیاز جامعه
۴-۳- تقویت و حمایت از پژوهشگران در کلیة سطوح برای احراز جایگاههای نخبگانی و بهره مندی از مزایای مادی و معنوی آن
۵-۳- ایجاد سازوکار و زیرساخت لازم برای رقابت مؤثر و کارامد دانشگاهها و پژوهشگاهها و پژوهشگران در سطوح بین المللی جهت دستیابی به مرجعیت علمی
۶-۳- شبکهسازی علمی و مدیریت شبکه علمی دانشمندان جهان اسلام در جهت احیای تمدن اسلامی
۷-۳- جلب مشارکت خیرین و تشویق جامعه به سمت وقف در حوزههای پژوهشی
راهبرد۴: ساماندهی و هدفمندسازی برنامههای پژوهشی براساس مزیتهای نسبی و رقابتی و مأموریت گرایی دانشگاهها و مراکز پژوهشی
اقدامات:
۱-۴- تدوین نگاشت نهادی و نگاشت دانشی برای فعالیت های پژوهشی کشور مبتنی بر اقتضائات آمایش سرزمین و دانش تمدنی
۲-۴- تشکیل سامانه ملی مدیریت پژوهش و فناوری و تجهیزات آزمایشگاهی
۳-۴- پایش مستمر برنامه‌هاي پژوهشي متناسب با تحولات علمي وهمسو با نيازهاي جامعه اسلامی
۴-۴- ايجاد شبکه‌هاي پژوهشي ملی، منطقه ای و بین المللی براي انتشار و تبادل دانش و فناوري متناسب با اولويت تولید دانش تمدن ایرانی اسلامی و بهره گیری از فرصت های جهانی
۵-۴- ایجاد سازوکار مناسب جهت واگذاری طرح های پژوهشی به دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور بر اساس مزیت های نسبی و رقابتی
۶-۴- ساماندهی و هدایت پژوهش های دانشگاهی و مراکز پژوهشی به سوی مأموریت گرایی، هم افزایی، شبکهسازی و افزایش سهم آن در اقتدار و سرمایه های ملی
۷-۴- بازتعریف نظام بودجه بندی پژوهشی دانشگاه ها براساس تطابق اثربخشی خروجی‌های پژوهشی و تأمین نیازهای جامعه براساس مأموریت ها و مزیت های نسبی هر دانشگاه و مؤسسات پژوهشی
۸-۴- حمايت از ايجاد و توسعه شبکه‌هاي پژوهشی و فناوري و آزمایشگاهی و مراکز خدمات تخصصی به منظور افزايش تعاملات و تسهيل انتقال و انتشار دانش.
راهبرد۵: ساماندهی نظام موضوعات پژوهش ها، پایان نامه ها، رساله ها و فرايند راهنمايي كارامد جهت رفع نيازهاي مادي و معنوي جامعه اسلامي با تأكيد بر پيوستگي آموزش و پژوهش
اقدامات:
۱-۵- طراحی سازوکار ضابطه مند نمودن تصویب موضوعات پایان نامهها در چارچوب نظام موضوعات پژوهشی کشور
۲-۵- طراحی بانک جامع اطلاعات پژوهشها، پایان نامهها و رسالهها بصورت فرابخشی جهت ارتقای مالکیت فکری و ارتقاء نوآوری
۳-۵- الزام هدایت پایان نامهها و رسالههای دانشجویان تحصیلات تکمیلی به پروژههای مسأله محور و مورد نیاز جامعه مبتنی بر ارزشهای اسلامی در بخش های صنعتی، اقتصادی، کشاورزی، خدماتی، اجتماعی و رفاهی
۴-۵- حمایت از پایان نامههای مسأله محور و اثربخش مرتبط با نیازهای کشور
۵-۵- بهره گیری از نتایج و یافته های پژوهشی و پایان نامه ها و رسالهها در فرایند آموزش.
راهبرد ۶: ساماندهي و ارتقاء منابع انساني در حوزه پژوهش
اقدامات:
۱-۶- تدوین معیار و شاخص برای پژوهشگران و تربیت مدیران پژوهشی عالم، کارآمد، خلاق و متعهد برای دانشگاه اسلامی
۲-۶- طراحی نظام استعدادیابی و جذب پژوهشگران در آموزش عالی کشور
۳-۶- توسعه دوره‌هاي تحصیلات تکمیلی پژوهش محور
۴-۶- فراهم کردن زمینه های مناسب برای جذب نخبگان و فارغ التحصیلان دانشگاهی به عنوان عضو هیأت علمی پژوهشی در حوزه و دانشگاه و ارتقای جایگاه ایشان
۵-۶- حمایت از دوره های مهارت افزایی و توسعة مهارت های تحقیقاتی پژوهشگران.
راهبرد۷: ایجاد انگیزه الهی مبتنی بر آموزههای اسلامی برای عبور از مرزهای دانش، توسعه کارآفرینی علمی و تجاری‌سازی یافتههای پژوهشی
اقدامات:
۱-۷- تدوین سند ملی تجاری سازی علم و فناوری در راستای تحقق نقشه جامع علمی کشور
۲-۷- ارتقاء جایگاه ارزش کار، توسعه فرهنگ تولید ثروت و ترویج فرهنگ کارآفرینی مبتنی بر آموزه های اسلامی
۳-۷- افزایش روحیه کار جمعی و تبیین جایگاه ارزشی آن در آموزه های اسلامی برای به ثمر رساندن طرحهای بزرگ ملی
۴-۷- سیاستگذاری و برنامهریزی به منظور ارتباط مستمر و هم‌افزا بين سه جريان توليد، انتشار، کاربرد و توسعه دانش و تقويت فرايند تبديل ايده به محصول
۵-۷- حمايت همه جانبه در ايجاد و توسعه شرکت‌هاي زایشی دانش بنيان، پارک های علم و فناوری و مراکز رشد با تأکید بر کارآفرینی و تقاضا محوری
۶-۷- ایجاد و تقویت زیرساخت لازم جهت تشویق سرمایه گذاری بخش غیردولتی در انجام پژوهش های دانشگاهی
راهبرد۸: مأموریت گرایی و ارتقاء نقش قطبها و انجمنهای علمی در فرایند تولید و توسعه فعالیتهای علمی و دینی دانشگاهها
اقدامات:
۱-۸- ساماندهي و تقويت انجمنها و قطبهای علمي با تأکید بر ارزشهای اسلامی به منظور ايفاي نقش مرجعيت علمي و توسعه، ترويج و انتشار علم و فناوري درکشور
۲-۸- تقویت و هدایت نظاممند همکاریهای پژوهشی انجمنها و قطبهای علمی به منظور توسعة همكاريهاي بين المللي بويژه با كشورهاي جهان اسلام
۳-۸- توسعه و ساماندهي قطبها و انجمنهاي مشترك بين حوزه و دانشگاه، به منظور انجام فعاليت‌هاي علمي ويژه و مأموريت گرا در حوزههاي اولويت دار با رویکرد تحلیلی و انتقادی در جهت تمدن سازی اسلامی- ایرانی
راهبرد۹: تحکیم و تقویت اخلاق ورزی، رعایت هنجارهای پژوهشی و مالکیت فکری و معنوی در راستای نظام پژوهشی مبتنی بر آموزههای اسلامي
اقدامات:
۱-۹- تدوین سند جامع اخلاق و رعایت هنجارهای اسلامی در ساحتهای گوناگون علم
۲-۹- تدوین اصول، قوانین و آیین نامههای مرتبط با اخلاق پژوهش در کلیه مراحل تحقیق، تولید علم، فن آوری و تجاری سازی با تأکید بر ارتقای باورهای دینی
۳-۹- تدوین ضوابط، قوانین و آییننامههای مرتبط با مالکیت فکری و معنوی در سطح ملی و بین‌المللی براساس آموزههای دینی و مصلحت نظام اسلامی
۴-۹- اصلاح ضوابط و فراهم آوردن سازوکار الزامات برخورد قانونی با هر نوع کپی برداری تولیدات علم و فناوری بویژه در حوزه پایان نامهها و رسالهها
۵-۹- نهادینه‌سازی رعایت مقررات، اصول و آموزههای اخلاقی حوزه پژوهش و مالکیت فکری
۶-۹- ارائه راهکارهای مؤثر و کارامد برای کاهش مداوم ناهنجاریهای مرتبط با حوزه پژوهش براساس پایش و نظارت مداوم
راهبرد۱۰: ارتقاي كرسي‌هاي نظريه‌پردازي و حمايت از توليدات علمي خودكفا و تقويت مواجهه انتقادي با جريان ترجمه‌زدگي
اقدامات:
۱-۱۰- تدوین و ترویج شاخصها و کارکردهای کرسیهای نظریه پردازی و طراحی الگو برای بکارگیری آن در تولید علم
۲-۱۰- نهادینه‌سازی کرسي‌های نظريه‌پردازي با رویکرد تولید محتوای کارآمد و گفتمان سازی علم ديني و نقد جریان ترجمه زدگی
۳-۱۰- ارتقاء خودباوری اساتید و دانشجویان برای اجتناب از تقلید، ترجمه زدگی و تعصب در حوزة تولید علم و به کارگیری علم
۴-۱۰- ارائه راهکارهای مؤثر و فراهم کردن زیرساخت لازم برای نقد علم موجود در تولید علم جدید و به‌کارگیری آن در کلیه سطوح آموزش و پژوهش
۵-۱۰- نهادینه کردن تغییر در شیوههای آموزشی برای ایجاد روحیه نقد علمی در فراگیران دانش
۶-۱۰- ساماندهی و تقویت نهضت ترجمه آثار پژوهشگران و دانشمندان ایرانی به زبانهای دیگر
۷-۱۰- برنامهریزی برای تشویق استادان و پژوهشگران و دانشمندان به تولید آثار و کتب مرجع در سطح ملی و بین المللی
۸-۱۰- زمینه‌سازی مطلوب در فضای دانشگاه جهت ارایه نظریههای بومی در رشتههای مختلف و متناسب با ارزشهای اسلامی
راهبرد۱۱: ساماندهی نظام نوين نظارت و ارزيابي هدفمند و مستمر پژوهش در راستاي اقتدار و مرجعيت علمي كشور
اقدامات:
۱-۱۱- تدوین شاخصها و معیارهای علم و فناوری مبتنی بر آموزههای اسلامی و شاخصهای علم سنجی و اعتبارسنجی در راستای مرجعیت علمی کشور
۲-۱۱- تدوین شاخصها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزیابی راهبردها و اقدامات نظام پژوهش و فناوری مبتنی بر آموزههای اسلامی
۳-۱۱- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام پژوهش و فناوری در سه سطح «شورای اسلامی شدن دانشگاهها و مراکز آموزشی»،«وزارتخانههای ذیربط» و «دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی»
۴-۱۱- طراحی و ایجاد سامانه‌ای برای نظارت، ارزیابی و رتبهبندی دانشگاهها و پژوهشگران جهت استمرار پویایی آنها
فصل هشتم: نظام مديريتي
راهبرد۱: طراحی و تدوين نظام جامع مديريت اسلامي در دانشگاهها
اقدامات:
۱-۱- طراحی الگوی مفهومی و عملیاتی مدیریتِ «دانشگاه اسلامی»
۲-۱- طراحي ساختار نظام مند در عرصه های «فرهنگی- تربیتی»، «آموزشي»، «پژوهش و فناوری» و «مديريتي» براساس مبانی دانشگاه اسلامی
۳-۱- به روزرسانی، اصلاح و ارتقای آییننامههای مربوط به مدیریت دانشگاه و بازنگری مستمر آن
راهبرد۲: تعادل هدفمند در طراحي و برنامه‌ريزي و طرح جامع دانشگاه با تأکید بر بُعد فرهنگی ـ تربیتی
اقدامات:
۱-۲- تدوین و طراحی برنامه برای دستیابی به تعادل در نظامات چهارگانه و تدوین شاخصهای سنجش مدیریتی دانشگاه
۲-۲- فراهم کردن زیرساختها و اختیارات قانونی برای رؤسای دانشگاهها در جهت تضمین موفقیت در نظامات چهارگانه دانشگاهی و دستیابی به توسعه پایدار
۳-۲- ملزم نمودن دانشگاهها و نهادهای تصمیم گیر برای نظام آموزش عالی بر تهیه پیوست فرهنگی– تربیتی برای هر تصمیم کلان یا اقدام مدیریتی
۴-۲- ارائه برنامه فرهنگی رؤسای دانشگاهها در فرایند تأیید صلاحیت به شورای عالی انقلاب فرهنگی
راهبرد۳: ظرفیت‌سازی و مدیریت بهینه از مزیتهای دانشگاه و دانشگاهیان در تأمین منافع ملی و مصالح عمومی و حل مسائل كلان كشور
اقدامات:
۱-۳- طراحی نظام همکاری دانشگاه با بخشهای مختلف برای حضور اثربخش دانشگاه در جامعه
۲-۳- بازنگری و اصلاح ساختارهای قانونی و مدیریتی دانشگاهها در راستای امکان پذیر نمودن مشارکت حداکثری دانشگاهیان در تأمین مصالح و منافع ملی و حل مسائل کلان کشور
۳-۳- فراهم ساختن امکانات، زیرساختها و حمایت های لازم در جهت پاسخگویی دانشگاهها به نیازهای روزافزون علمی و تحقیقاتی کشور
۴-۳- حمایت و تشویق مدیران فعال در بکارگیری ظرفیت دانشجویان، دانش آموختگان و اساتید در جهت حل مسائل کلان کشور
راهبرد۴: نقش‌آفرینی فعال دانشگاهها در عرصههای علمی و فرهنگی در سطح بین‌الملل با اولویت تعامل با دانشگاههای جهان اسلام
اقدامات:
۱-۴- تدوین نظام نامه فعالیتهای فراملی دانشگاههای واجد صلاحیت و واگذاری اختیارات لازم به رئیس دانشگاه برای رقابت در سطح بین الملل و انجام مأموریتهای فراملی
۲-۴- ارزیابی و رتبه بندی دانشگاهها و شناخت مزیتهای رقابتی آنها در عرصههای بین المللی
۳-۴- معرفی توانمندیهای دانشگاههای کشور و ایجاد ظرفیتهای لازم جهت نقش آفرینی در سطح
بین المللی برای جذب نخبگان علمی، دانشجویان، اساتید و پژوهشگران از سراسر جهان
۴-۴- تقویت حضور دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در مجامع، نهادها و انجمنهای بین المللی با رعایت مصالح کشور
۵-۴- تعامل و همکاری با دانشگاههای معتبر جهان در راستای ارتقاء وضعیت علمی کشور با اولویت دانشگاههای جهان اسلام
راهبرد۵: طراحي، بهسازي و متناسبسازي فضاهاي كالبدي دانشگاه بر اساس معماري اسلامي- ايراني و رعايت شرايط محيطي
اقدامات:
۱-۵- تدوین شاخصه ها و استانداردهای معماری دانشگاه اسلامی
۲-۵- بهسازی و متناسب سازی فضاهای دانشگاهی منطبق با استانداردهای علمی، اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی
۳-۵- تدوین و ابلاغ قوانین و مقررات مورد نیاز جهت رعایت استانداردهای معماری اسلامی- ایرانی
راهبرد۶: تدوین شاخصها و ملاکهای اسلامي شایسته سالاری در مدیران دانشگاهي
اقدامات:
۱-۶- تعیین ضوابط، شاخصها و ویژگیهای مدیران براساس تعهد، تخصص، مهارت و بینش سیاسی مبتنی بر مبانی اسلامی
۲-۶- بازنگری و اصلاح مقررات با تاکید بر شایسته سالاری برای انتخاب، انتصاب، و ارتقاء مدیران دانشگاهی
۳-۶- تدوین شاخصها و ضوابط انتخاب و برکناری رؤسای دانشگاهها براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی
۴-۶- ایجاد سازوکار و ساختار لازم در جهت آموزش، تربیت و ارتقای مدیر در تراز «دانشگاه اسلامی»
۵-۶- ارتقاي مستمر ظرفیت و توان معرفتی، مدیریتی و فرهنگی مديران دانشگاهي
۶-۶- نهادینه سازی اصول و ارزشهای اخلاق اسلامی در رفتار و عملکرد مدیران دانشگاهی
۷-۶ سنجش میزان موفقیت مدیریت دانشگاهها در حل مسائل ملی و منطقهای و اعمال آن در ارتقاء ایشان
راهبرد۷: تدوين نظام جامع نظارت و ارزيابي هدفمند و مستمر نظام مديريت اسلامی دانشگاهها
اقدامات:
۱-۷- طراحی سامانه جامع نظارت و ارزیابی نظام مدیریت اسلامی دانشگاهها
۲-۷- طراحی و ايجاد نظام تشويق و ارتقای رؤسا و مدیران دانشگاهی و تشویق سالانه آنان برمبنای نتایج نظارت و ارزیابی
۳-۷- تدوین شاخصها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزیابی راهبردها و اقدامات نظام مدیریتی
۴-۷- ایجاد نهاد فرادانشگاهی جهت ارزیابی کیفی خروجی دانشگاهها برمبنای فلسفه و مأموریت دانشگاه اسلامی و تأکید بر بُعد فرهنگی- تربیتی
۵-۷- رتبه بندی دانشگاهها و مدیران آنها بر اساس معیارها و ضوابط تدوین شده
۶-۷- مستندسازی و انتشار فعالیتهای دانشگاهیان در چارچوب سند دانشگاه اسلامی با رعایت مصالح ملی
۷-۷- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام مدیریتی در سه سطح «شورای اسلامی شدن دانشگاهها و مراکز آموزشی»، «وزارتخانه های ذیربط» و «دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی»
فصل نهم: چارچوب نهادي و نظام اجرايي «سند دانشگاه اسلامي»
براي تحقق اهداف و برنامه‌هاي سند دانشگاه اسلامي در افق چشم انداز ۱۴۰۴، سياستگذاري، برنامه‌ريزي و نظارت بر فرايند اسلامى شدن دانشگاهها در چهار سطح به شرح زير صورت ميپذيرد:
الف) سياستگذاري، نظارت و ارزيابي در سطح كلان
سياستگذاري و تصميم‌گيري كلان و نيز ارزيابي و نظارت راهبردي كلان فرايند اسلامي شدن دانشگاهها بر پايه اين سند بر عهده شوراي عالي انقلاب فرهنگي مي باشد.
شوراى عالى انقلاب فرهنگى در صورت نياز براى اصلاح و تصويب قوانين با مجلس شوراى اسلامى تعامل خواهد داشت.
ب) برنامه‌ريزي و نظام اجرايي فرابخشي
شوراي اسلامي شدن دانشگاه ها و مراكز آموزشي با استفاده از همه ظرفيت آموزش عالي و ساير نهادها و امكانات كشور مسئوليت بررسي، تصويب و ابلاغ سياستهاي اجرايي، طراحي سازوكار تحقق اهداف، اصلاح ساختارها و فرايندهاي مربوط، به روزآوري و ترميم، هماهنگي و انسجام در سياست‌ها، برنامهها و نظارت بر حسن اجراي برنامه‌هاي تحول راهبردي فرايند اسلامى شدن را برعهده دارد و گزارش پيشرفت اجراي سند و چگونگي عملكرد دستگاه‌هاي مربوطه را به صورت سالانه به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه مي‌دهد.
ج) برنامه‌ريزي، اجرا و فرهنگ‌سازي ستاد
وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، دانشگاه آزاد اسلامى، نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها و جهاد دانشگاهي مسئوليت نهادينه‌سازي و اجراي سند دانشگاه اسلامي و طراحي و تدوين برنامه هاي اجرايي سند در دستگاه خود را برعهده دارند و حداكثر ظرف مدت شش ماه پس از تصويب اين سند، برنامه هاي خود را به تصويب شوراي اسلامي شدن دانشگاه ها و مراكز آموزشي خواهند رساند.
د) اجرا و پيگيرى
دانشگاهها، پژوهشگاهها و مؤسسات آموزشى موظف‌اند در چارچوب سياست‌هاى اجرايى شوراى اسلامى شدن و مراكز آموزشى، طرح ها، برنامهها و بازخوردهاى خود را براى اجراى اين سند تدوين و براى بررسى و تصويب به ستاد مربوطه خود تسليم نمايند.
شوراى عالى انقلاب فرهنگى و به تبع آن وزارتخانه‌هاى ذيربط و شوراى اسلامى شدن دانشگاهها و مراكز آموزشي بايستى حمايت دستگاه‌هاى رسانه‌اى و اجرايى و استمداد از آنها براى فرهنگ‌سازى و پيگيرى مصوبات، اقدامات لازم را به عمل آورند.
اين مصوبه مشتمل بر يك مقدمه و نه فصل در جلسه ۷۳۵ مورخ 25/4/1392 شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيد.
—————-
[۱]. اسلامي شدن دانشگاهها و تعريف دانشگاه اسلامي در اين سند براساس ديدگاه و رهنمودهاي حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبري تنظيم شده است.
[۲]. در اين سند منظور از «دانشگاه اسلامي» دانشگاهها و مؤسسات آموزشي- پژوهشي وزارتين علوم، تحقيقات و فناوري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه آزاد اسلامي بوده و به تعبير ديگر نظام آموزش عالي مراد مي‌باشد.
[۳]. شايان ذكر است كليات، اصطلاحات و مدل‌هاي مفهومي و ساير مباحث تكميلي در نسخه پيوست ارائه شده است.
[۴] . در اسناد پيوستي براساس چشم‌اندازهاي بخشي و اهداف كلان، اهداف عملياتي تدوين خواهد شد.
[۵]. نظام «آموزشي»، نظام «پژوهش و فناوري» و نظام «مديريتي»
[۶]. دستاوردهايي نظير جهاد سازندگي، بسيج، نهضت سوادآموزي، سپاه، جهاد دانشگاهي و …
[۷]. از قبیل تدوین سرفصل ها، متون و برنامه ریزی، به روز رسانی و بازنگری دوره ای، نظارت مستمر و تأمین استاد
[۸] . از قبیل استاد، برنامه ریزی دوره دانش افزایی، تعریف مسائل اساسی و فلسفی زیربنایی فلسفه علوم و همکاری در حل آن ها.
